Toepassingen
a) In een hoge staalbouw zijn een aantal grote
machines geprojecteerd. Voor een juiste oriën
tatie in het staalskelet is het onder andere
noodzakelijk te weten hoeveel de kolommen
afwijken van de theoretische verticaal.
Met het instrument, geplaatst nabij een kolom,
is het zeer eenvoudig, om snel met een duim
stok op verschillende hoogten de afstand te
bepalen tussen kolom en optische as van het
optisch lood. Het was zelfs mogelijk te meten
terwijl op circa 7 m afstand een paal in de
grond werd geheid.
Op hetzelfde bouwwerk moest een machine
onderdeel van tientallen tonnen precies ge
plaatst worden onder een punt dat 20 m hoger
was aangegeven. Het instrument werd op het
machine-onderdeel geplaatst en tijdens het ver
schuiven kon worden bepaald of de juiste
plaats werd bereikt, waarbij de kleine kantel-
bewegingen van het machine-onderdeel geen
invloed hadden op de metingen omdat deze
in het instrument worden gecompenseerd.
b) Voor de bouw van een betonnen toren
(Technische Mast), van circa 60 m hoog voor
N.V. Philips te Eindhoven, is het instrument
eveneens met succes toegepast. De glijbekis-
ting werd regelmatig opgetrokken; hierdoor
kon het schietlood bij grotere hoogten van de
bekisting niet snel genoeg tot rust komen om
voldoende nauwkeurig te kunnen meten. Om
de plaats van de bekisting te kunnen vastleg
gen is het steeds noodzakelijk te wachten tot
het schietlood tot rust komt; men kan ook de
maximale uitslagen van het slingerende schiet
lood vastleggen en vervolgens uitmiddelen,
doch dit is een tijdrovend werk. Met behulp
van het instrument was het zonder meer mo
gelijk aanwijzingen te geven voor het in de
juiste positie brengen van de bekisting (figuur
6). Hierdoor verliepen de werkzaamheden zo
vlot, dat men genoodzaakt was het tempo te
199
HEETRICHTIN8
Figuur 4b. Hetzelfde instrument als van figuur 4a doch
zonder pentaprisma waardoor een optisch lood (PZL)
is ontstaan.
Figuur 5. Meetprincipe voor het gebruik van het op
tisch lood.
