dat een dergelijke minutieuse vaststelling van
de grenzen van zulk een te kadastreren gebied
baarlijke onzin zijn zou, wanneer de kadastre
ring slechts zou geschieden voor alleen maar
de billijke en verhoudingsgewijze oplegging
van een grondbelasting. Ook toen mikte men
verder: in de richting van een meerdoelen-
kadaster.
Intussen hebben wij bij deze gemeentegrens
vaststelling ook al een parallel met de ver
nieuwing van het Kadaster volgens de bepa
lingen van het Ontwerp-Kadasterwet. Ook
daar zal te voren een minutieuse bepaling van
de grenzen van het hermetingsblok moeten
plaats vinden om elke twijfel weg te nemen
over de ruimtelijke grenzen, waarbinnen de
stringente wetsbepalingen t.a.v. zakelijke rech
ten van toepassing zullen zijn.
Rechthebbenden
Hiervóór had ik 't over de aanwijzing, door de
rijksoverheid, in de negentiende eeuw van de
in een volgend jaar te kadastreren gemeenten.
De lijst waarop die gemeenten werden ver
meld moest niet alleen in de betrokken ge
meente worden aangeplakt maar ook in de
hoofdplaats van het arrondissement en in de
voornaamste marktplaatsen van de provincie,
ten einde de „uitheemse" eigenaren er kennis
van te geven, dat hun eigendommen zouden
worden gekadastreerd.
Nèt als bij de toekomstige Kadasterwet werd
bij de oorspronkelijke kadastrering de land
meetkundige met name aangewezen. De Gou
verneur zond hiervan bericht aan de Burge
meester; de landmeter liet zich met zijn aan
stelling bij het gemeentebestuur aandienen en
zo kon het werk een aanvang nemen.
In onze tijd moet de betreffende landmeet
kundige beginnen met de samenstelling van de
voorlopige lijst van rechthebbenden. Tamelijk
gemakkelijk is het hem gemaakt, doordat hij
de beschikking heeft over de kadastrale legger
en over het register 69A als ingang tot de hy
pothecaire bezwaardheden. Al had dan zijn
voorganger uit 18101830 niet de beschik
king over deze uitstekende bronnen, hij kon
ergens anders uit putten voor de samenstelling
van zijn voorlopige lijst van rechthebbenden:
bij de directie van de belastingen stelde hij uit
de verpondingsregisters een voorlopige lijst
der eigendommen op en kon deze verifiëren
met die van de belastingontvangers. In som
mige streken bezat men uit vroeger eeuwen
de bijgehouden „overlopers" die de landmeter
aan gegevens hielpen en in vele steden trof
men „blaffaerds" aan van alle huizen, met
hun eigenaren. Elders met name in Lim
burg waren zelfs een soort van Pre-Kadas-
ters te vinden, die informatie boden.
Volgens de Kadasterwet worden de bekende
rechthebbenden gevraagd (bij aangetekende
brief) om op het terrein aan de landmeetkun
dige de nodige voorlopige inlichtingen te ver
schaffen. Ook li eeuw geleden gebeurde zulk
een verzoek, nl. door een publikatie vanwege
de Burgemeester, waarin de eigenaren konden
zien op welke dagen de landmeter in een be
paald deel van de gemeente zijn meetwerk-
zaamheden zou gaan verrichten, en in welke
publikatie werd verzocht om in persoon of ver
tegenwoordigd door derden bij de meting aan
wezig te zijn en alle nodige inlichtingen te
geven.
Hermeting is geen louter technische aange
legenheid, gelukkig. Ik geloof dat het resultaat
evenals bij een ruilverkaveling zeer be
ïnvloed wordt door intermenselijke verhou
dingen. De zo uitstekende resultaten bij de
zeer moeilijke hermeting-Oudeschild op Texel
(waarover ik vorige maal schreef) werden
vooral bereikt door het vertrouwen in het Ka
daster bij de Texelaars en de bekendheid met
elkaar van landmeter Ferwerda en eigenaren.
In het algemeen trouwens is naar m'n eigen
ervaring het vertrouwen in „het Kadaster" bij
de bevolking grotendeels gebaseerd op het ver
trouwen in z'n ambtenaren, in jarenlang con
tact met dezen gegroeid. Bij de oorspronkelijke
kadastrering reeds begreep men haast intuïtief
de waarde van dit persoonlijk contact. Van
daar dat artikel 168 van de Recueil Méthodi-
que voorschrijft dat de landmeter zich erop
moet toeleggen, tijdens zijn verblijf tussen de
bevolking haar vertrouwen te winnen. Hij
kan daarvan uitstekend partij trekken tenein
de tot de kennis van eigenaren zowel als van
eigendommen te geraken. Tijdens dit verblijf
moet hij aan de eigenaren hun voordelen van
de kadastrering ontvouwen. In de eerste plaats
(Pecunia: eeuwenoud bekend aanknopingspunt
tot contact) is dit de billijkheid van de verde
ling der grondbelasting. Ten tweede zijn het
de voordelen, voortvloeiende uit de omstan
digheid dat de grensscheidingen van hun eigen
dommen worden bepaald, waardoor geschillen
en processen over eigendomsgrenzen worden
voorkomen. De landmeter, aldus de handlei
ding, moet de eigenaren ervoor winnen het hem
26
