middelde bepaald. Om een eenduidige bepaling
te verkrijgen wordt met een andere meetfre-
quentie, die automatisch ingesteld wordt, de
meting herhaald met eveneens 1000 fasemetin
gen. Het gemiddelde van alle waarnemingen
wordt in een venster zichtbaar gemaakt en
geeft de niet voor de helling gereduceerde af
stand in mm aan. Het gehele meetproces duurt
18 seconden.
Het is mogelijk om ponsbandapparatuur aan
te sluiten, zodat dan de bediening bestaat uit
het opstellen, richten, instellen van buiten
temperatuur en luchtdruk en het indrukken
van enkele knoppen.
De stroomvoorziening geschiedt door een in
gebouwde batterij. Het gehele instrument
weegt dan ca. 12 kg. Men kan ook met 2X6
Volt accu's werken. Bij meting is het stroom
verbruik ca. 20 Watt. Voor het instrument
wordt door de importeur, de firma Siewers en
Niesel, voorlopig een prijs van 20.000.tot
30.000.genoemd. De levering zal waar
schijnlijk in 1969 kunnen geschieden.
De voorgaande beschrijving berust op door
mij ontvangen fabrieksgegevens. Wat het in
strument in gebruikershanden en in praktijk
omstandigheden doet, moet worden afge
wacht. Gezien de constructie en de naam en
faam van de fabrikant, is de verwachting dat
hiermee een betrouwbaar en bedrijfszeker in
strument wordt geleverd, zeker gewettigd.
Bij het projecteren van meetkundige verban
den, die tegenwoordig in ons land in de meeste
gevallen grondslagen zijn voor toepassing van
fotogrammetrische kaarteermethoden, spelen
electro-optische en microgolfafstandmeters
reeds een grote rol. Volgens mijn ervaringen is
een gemiddelde afstand van één kilometer tus
sen de opeenvolgende punten normaal.
Meer dan bij andere instrumenten zal men,
door de afstandsbeperking tot ruim 500 meter,
bij gebruik van de SM 11 rekening moeten
houden met de mogelijkheden van het instru
ment.
De grote nauwkeurigheid is een winstpunt, dat
vooral spreekt op korte afstanden. Gebruik
in detailnetten, in steden en bij technische me
tingen komt daardoor ook in aanmerking.
De mogelijkheid om de afstand in een pons
band te brengen lijkt mij tot weinig voordelen
leiden, zolang de mogelijkheid van automati
sche registratie van de horizontale en verti-
kale hoekmeting niet aanwezig is.
Het instrument is alleen geschikt voor af
standmeting. Zelfs voor de lengtereductie zal
men gebruik moeten maken van een theodoliet.
Doordat de drievoet deel uitmaakt van de ge
leide centreringsinstallatie, kan men evenwel
snel wisselen van instrument.
G.A.v.W.
booh aorf* h oh dk/wc/c
Werd in Geodesia 1968-2 het eerste deel in
deze rubriek aangekondigd, thans is ook het
tweede deel van Praktisch landmeten, onder
redactie van ir. R. Jonkers, bij Uitgeverij Walt-
man te Delft verschenen.
De prijs is 16,90. Bij afname van 20 exem
plaren: 15,20; 51 ex. 14,35 en 101 ex.
13,50.
Dit deel gaat dieper in op de in het eerste deel
behandelde onderwerpen. Besproken worden
metingen van grotere gebieden en de daarbij
behorende instrumenten en methoden.
Het boek is verdeeld in zes hoofdstukken:
1. Algemeen gedeelte (onderdelen van instru
menten, coördinaten en coördinatenstelsels);
93
