wikkelvloeistof behandeld kan worden. Af
hankelijk van deze ontwikkelaar kunnen de
kleuren zwart (voor zover bij zwart van een
kleur gesproken mag worden), blauw, violet,
geel, lichtrood en donkerrood verkregen wor
den. Voor bruin wordt de gewone 2 R-film
toegepast. Het ontwikkelen kan door middel
van een ontwikkelapparaat gebeuren. Echter
moet elke folie 2 x doorgevoerd worden, ter
wijl voor elke kleur het ontwikkelapparaat
schoongemaakt dient te worden. Ook is het
mogelijk met een dot watten te ontwikkelen,
doch een plaatselijke overmaat aan ontwikke
laar is dan niet te vermijden. Het beste is om
in een schaal te ontwikkelen. Na het ontwik
kelen is spoelen aan te bevelen, daar anders
vergeling optreedt door een overmaat aan ont
wikkelaar. Door het spoelen worden enkele
kleuren lichter, terwijl zwart een groenachtige
nuance krijgt. De ontwikkelaars zijn snel aan
bederf onderhevig. In principe is het mogelijk
meer kleuren op één film te brengen. Een succes
is dit echter niet.
Bij het droge procédé is er meer keuze in kleu
ren, nl. zwart, rood, magenta, oranje, geel,
bruin, cyaan, blauw en groen, terwijl ook nog
een aantal pasteltinten verkrijgbaar zijn. De
kleuren zijn helder en na het belichten behoeft
alleen nog in de ammoniakdamp ontwikkeld
te worden. In onbelichte staat is deze film na
het openen van de verpakking enkele maan
den houdbaar.
Sedert kort is voor het droge procédé ook een
driekleurenfilm leverbaar. Hierbij wordt ge
bruik gemaakt van een UV-werende film, die
aan één zijde voorzien is van een cyaanlaag en
aan de andere zijde van een oranje of een ma
genta laag. Met twee calques of films worden
resp. de voor- en achterzijde belicht, waarna
in de ammoniakdamp de kleuren tevoorschijn
komen. Waar de twee kleuren elkaar overlap
pen, ontstaat zwart, zodat er drie contrasteren
de kleuren gevormd zijn.
Hoewel vrijwel alle diazofilms op acetaat
basis zijn vervaardigd en derhalve niet als
maatvast beschouwd kunnen worden, valt de
maatafwijking bij zgn. koude belichting in een
vacuümraam wel mee. Bovendien kunnen bij
het Ozalidprocédé enkele kleuren op een maat
vaste mylarbasis geleverd worden.
Het doet mij genoegen U een première op re-
prografisch gebied te mogen brengen en met
een variatie op de aankondiging „binnenkort
in dit theater" kan ik zeggen: „binnenkort in
Nederland".
Er komt nl. een nieuwe kleurenfolie in de han
del en nog wel op polyester basis. Het bijzon
dere is op de eerste plaats, dat deze folie in
reflex kan worden belicht, dus door het gevoe
lig materiaal heen, zodat het origineel dubbel
zijdig of desnoods van karton kan zijn. Theo
retisch is deze film in elke gewenste kleur te
leveren. Van de vraag zal afhangen, welke
kleuren gefabriceerd zullen worden. Er is geen
sprake van belichten, want de film is nl. niet
lichtgevoelig. Er zullen twee soorten vervaar
digd worden, te weten, een die gevoelig is voor
kortgolvige straling, bv. met een flitslamp en
een, die gevoelig is voor infraroodstraling.
Deze laatste kan op elk thermofax en soortge
lijke thermische apparatuur verwerkt worden.
Er is nog een verschil tussen deze twee soorten.
De U.V. gevoelige film werkt negatief, dus
van een negatief wordt een positief verkregen
en van een positief een negatief. De infrarood-
gevoelige film werkt positief.
Maar de belangrijkste toepassing kan liggen in
de Astralonkopie. De kleurlaag is ook als op
lossing leverbaar. Door middel van een slinger
apparaat wordt een laag op het vel astralon
aangebracht en na de bestraling met water af
gespoeld. Na het afkwetsen kan de volgende
laag reeds aangebracht worden en zo kan in
een kort tijdsbestek de ene kleur na de andere
op het basismateriaal verschijnen. De proeven,
die ik hiervan gezien heb, waren subliem en
ik geloof zeker, dat dit materiaal in de carto
grafie toepassing zal vinden. U zal binnenkort
nog wel nader vernemen, wanneer, waar en
tegen welke prijs e.e.a. geleverd gaat worden.
De prijs zal waarschijnlijk tamelijk concurre
rend zijn met de produkten, die momenteel in
gebruik zijn. Het kan nog enige maanden du
ren doch ik neem aan, dat de redacteur van
Geodesia gaarne bereid is U op de hoogte te
houden. Meer mag ik er op dit moment nog
niet over zeggen.
Elektrofotografie
Elektrografie, elektro/otografie, elektrostatisch
procédé, elektrolytische beeldvorming, dat zijn
benamingen die wij momenteel veelvuldig
tegenkomen. De grondvorm is de elektrografie,
d.w.z. het beeldmatig aanbrengen van een
elektrostatische lading, die daarna op een of
andere manier zichtbaar gemaakt en gefixeerd
kan worden. Indien de lading over het gehele
oppervlak van een halfgeleider wordt aange
bracht en vervolgens beeldmatig verwijderd,
dan is er sprake van elektro/oiografie. In de
spreektaal worden deze bovengenoemde bena
mingen echter door elkaar gebruikt.
107
