foto's was 1 10.000 en deze is nu sedert enige
jaren teruggebracht op 1 6000. Met behulp
van deze machines wordt het minuutblad op
„astrafoil-white opaque" met potlood gete
kend; de kaartbladen worden daarbij verdeeld
ongeveer in de richting van de rivierloop met
een kleine overlap op de aangrenzende bladen;
op elk blad staat een noordpijl aangegeven,
welke de richting van het kaartnoorden van de
Topografische kaart geeft.
Van deze minuut worden fotocopieën vervaar
digd voor de aanvullingen, e.v. de bijmetingen
en de vlaktewaterpassing. Deze werkzaamhe
den worden uitgevoerd volgens de daarvoor
opgestelde instructies.
Na het verwerken van deze uit de buitendienst
verkregen resultaten op het minuutblad, wordt
daarvan op één van de calques „halfmat astra-
foil-transparant", nodig voor de reproduktie,
uitsluitend de situatie getekend. Na het gereed
komen hiervan legt men hierover een tweede
geheel transparant astrafoil, dat d.m.v. pas-
kruisen wordt vastgelegd en waarop het schrift
en de signaturen worden gemonteerd d.m.v.
strippingfilm, voorzien van een zelfklevende
waslaag. Van deze beide calques tezamen
wordt de z.g. „mechanische calque" op „cro-
naflex" vervaardigd voor de opdrachtgevers
en het archief van de Meetkundige Dienst van
de Rijkswaterstaat. De opdrachtgevers, de ar
rondissementsdiensten, kunnen nu van deze
calque lichtdrukken c.q. acute-calques naar
behoefte vervaardigen en deze eveneens ver
zenden naar de vaste afnemers die zich daar
voor hebben aangemeld.
De kaart geeft uitsluitend die details, welke
voor het rivierbeheer van belang zijn en een
permanent karakter dragen. Noch de vaar-
waterlijn van de Herziene Rivierkaart, noch
de normaallijn van de Tweede Herziening,
evenmin de dieptegetallen en -lijnen vindt men
op de kaart „nieuwe stijl" terug; het is een
technische kaart, die uitsluitend beheerskaart
is geworden.
Het gehele buitendijkse gebied met de hoofd
waterkering en de daarbij aansluitende strook
binnendijks gebied ter breedte van 50 m
wordt gekaarteerd. Alleen de aanwezigheid
van kunstwerken kan het in kaart brengen van
een bredere strook noodzakelijk maken, zoals
b.v. op de bladen 301 t/m 314, waarop, be
halve de Maas, ook nog het Julianakanaal met
het tussen gelegen gebied staat afgebeeld (zie
o.a. blad 309, schaal 1 5000, met de omge
ving van Grevenbicht en van de schutsluizen
in dat kanaal bij Born).
In het buitendijks gelegen gebied worden twee
hoogten per ha aangegeven. Op dijken, kaden,
wegen, kribben en strekdammen worden de
hoogtegetallen om de 100 m geplaatst; in het
binnendijks gelegen gebied worden geen hoog
ten gemeten.
Bijzondere aandacht is ook ditmaal besteed
aan het juist weergeven van de rijks-, provin
ciale- en gemeentegrenzen.
In de witte rand om de kaart zijn om de 500
m de rechthoekige coördinatenwaarden bij de
lijnen van het vierkantennet van de Rijksdrie
hoeksmeting getekend; het net is door kruisjes
op het blad aangegeven. De bladen bevatten
geen legenda. Alle signaturen en symbolen om
trent de meetkundige grondslag, grenzen,
steensoorten in glooiingen, palen, borden, peil
schalen, leidingen, gebouwen, spoorwegen,
duikers, sluizen, buizen, verhardingen, be
groeiingen, etc., evenals de verklaring voor de
afkortingen, zijn, voor elk van de schalen
apart, tezamen op een lichtdruk van 40 x 29,5
cm samengebracht.
Daar waar uit andere hoofde opdrachten wor
den uitgevoerd door de Meetkundige Dienst
(beheerskaarten op schalen 1 :1000, 1 :2000 of
1 2500) worden deze kaarteringen tevens
voor het completeren van de rivierkaart ge
bruikt.
Bij de rivierkaarten „nieuwe stijl" spreekt men
niet meer van uitgave en ook niet meer van een
derde herziening. In de kaart wordt nu alleen
op elk blad de datum aangegeven tot welke
het kaartblad is bijgewerkt (zie beneden).
De rivierkaart in ouderwetse zin bestaat niet
meer.
De aardrijkskundige namen zijn op verzoek
van het Koninklijk Nederlands(ch) Aardrijks
kundig Genootschap in de oude spelling ge
geven. Overigens gebeurde dit, zowel voor de
Rivierkaart als voor de Topografische kaarten
van oudsher, daar dat officieel voorgeschreven
was en is. Dus schrijven we Gelderse IJssel, om
dat de naam van de rivier IJssel is; maar het
is Hollandsche IJssel. Het is Nieuwe Maas,
Scheur, Nieuwe Waterweg, welke tezamen de
Rotterdamse Waterweg vormen.
Het uiterlijk van de rivierkaart „nieuwe stijl"
is door de moderne wijze van werken sterk
gewijzigd en zal in veler ogen er niet mooier
op geworden zijn, wat gedeeltelijk ligt aan de
wijze van reproduktie: nl. de lichtdruk. Het
lijnwerk is nog even fijn getekend, nog even
fraai als op de bladen van de Tweede Herzie
ning. Het is een genot met of zonder ver
grootglas cm2 voor cm2 te bestuderen, de
schoonheid van lijn te bewonderen, zich te ver-
204
