ten. Hierop zijn variaties te bedenken door de rechte CB niet door D, maar bv. door A te trekken. Rekentechnisch kunnen we met een assenstelsel werken met D als oorsprong en DC als x-as, maar we kunnen ook de nulrichting van de richtingsmeting in D als positieve y-as kiezen. De snijding van D'B met cirkel M is te bereke nen met behulp van de afstand MM', maar ook het gebruik van lijn- en cirkelvergelijking biedt een goede oplossingsmogelijkheid. 3. Goniometrische oplossing We stellen BDC cp en L A a. BD be rekenen we zowel in A ABD als in A BCD. b sin y a sin a BD sm cp sin b of 2 sin a sin cp 2sin sin y k. a Hiervoor kunnen we schrijven: cos (acp) cos (a 99) k of cos (a 99) cos acp) k. Uit a dcp 200 volgt acp 200<5. De twee waarden voor a 99 die nu af te leiden zijn, stellen ons weer voor de keuze welke waarde tot de bedoelde oppervlakte zal leiden. Uit a 99 en acp berekenen we a en 99 en daarna de nog ontbrekende hoek bij B. De op pervlakte van vierhoek ABCD is nu te bepalen uit de som van de twee driehoeken ABD en BCD. Opp. A ABD cotg a cotg cp) Op overeenkomstige wijze de oppervlakte van A BCD. 4. Ie benaderingsmethode Als we bij het oplossen van dergelijke vraag stukjes geen directe oplossing zien, is het toch dikwijls mogelijk tot het gewenste resultaat te komen door een benaderingsmethode toe te passen. Zo kan het gegeven „L B is ongeveer recht" ons op het idee brengen de afwijking met de rechte hoek x te stellen of LCBD 62,3940 x. BD is in twee driehoeken te berekenen. BD en BD 129,73 sin 85,8670 sin(51,7390 x) 109,96 sin (132,2320—x) sin 37,6060 Deze kunnen we samenvoegen tot 129,73 sin 85,8670 sin 37,6060 109,96 sin (132,2320x) sin (51,7390x). Hieruit moeten we x oplossen. We beschikken noch over een rekenmachine noch over ta bellen van de goniometrische functies in na tuurlijke waarden, slechts over logaritmen- tafels. We denken ook niet aan de mogelijkheid van de „pq-formules". Op de volgende manier kunnen we toch tot een resultaat komen. In logaritmische gedaante geeft het eerste lid van de vergelijking 9,80683310 en het twee de lid (9,941782 10 0,003783 x) (9,861030 10 0,006460 x). Hierbij is x respectievelijk vermenigvuldigd met de diffe rentie tussen log sin 131,73 en log sin 132,73 en tussen log sin 51,24 en log sin 52,24. M.a.w. we passen op x lineaire interpolatie toe in het interval van 1 graad. De zojuist gevonden lo garitmische waarden geven ons de betrekking 0,004021 —0,002677 x of x —1,5020 gr. Deze waarde voor x vullen we in de twee gelijk heden voor BD in en vinden dan respectieve- 23 0 M 2 a~

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1969 | | pagina 23