1 1500), welke bovendien de banen bevatte,
die door het meet- en baggerschip gevolgd
dienden te worden.
Het is noodzakelijk voordat het eigenlijke
werk begint de beide stations (red en purple)
zodanig te corrigeren, dat de uitgezonden pa
tronen der zenders overeenkomen met de ge-
kaarteerde banen in het gebied waar geope
reerd wordt. Dit kan gebeuren door verschil
lende Hi-Fix gegevens te vergelijken met de
conventionele plaatsbepalingen, uitgevoerd
met de sextant. Wanneer dit is gebeurd, is
men zeker, dat alle schepen aflezingen op elk
punt registreren, welke gelijkwaardig zijn.
Nauwkeurigheid en het stabiliteitsonderzoek
Er zijn twee belangrijke factoren, welke een
rol spelen in nauwkeurigheid en stabiliteit
van een Hi-Fix systeem:
1. De basis-stabiliteit van de uitgezonden pa
tronen en van de ontvanger, welke een
concrete aanduiding is van de herhaalbaar
heid van het systeem, d.w.z. van de nauw
keurigheid waarbinnen men kan terugke
ren naar een positie, waarvan de Hi-Fix
coördinaten bekend zijn.
2. De absolute nauwkeurigheid, waarmede
men de verschillen kan vaststellen tus
sen de geodetische coördinaten van een
punt, verkregen door Hi-Fix waarnemin
gen en geodetische coördinaten, verkregen
door middel van de meer conventionele
manier.
In een tropisch land, zoals Nigeria, waar zwa
re plaatselijke stormen kunnen optreden, ver
oorzaken deze soms zodanige radiostoringen,
dat deze grote invloed hebben op de door de
Hi-Fix uitgezonden signaalsterkte. Gelukkig
komen deze storingen alleen in een bepaald
gebied voor en dan nog slechts enkele malen
per jaar.
Gedurende de experimentele periode van het
Hi-Fix systeem in 1963 bleek dat minder dan
l°/o van de operationele uren verloren ging
door onbruikbaarheid van het Hi-Fix systeem,
welk verlies zeer redelijk is te noemen.
De standaardafwijking in 1963 tussen het
theoretische patroon en het uitgestraalde pa
troon bedroeg 0,017 der stroken, welke afwij
king zich laat vergelijken met een 0,01 nor
maal, verkregen in meer gematigde gebieden.
De absolute nauwkeurigheid zal altijd iets
minder zijn dan de inwendige, omdat laatstge
noemde niet de fouten omvat, welke het gevolg
zijn van onjuist aangenomen voortplantings-
snelheid en eventuele variaties in deze snelheid.
Om een precisiesysteem als het Hi-Fix te
controleren is het noodzakelijk om de plaats
bepalingen van diverse dieptepunten met be
hulp van theodolieten (voorwaartse insnij
ding) na te gaan.
Hierbij dient opgemerkt te worden, dat bij een
duidelijk zicht en met behulp van enige goed
opgeleide sextantwaarnemers, het mogelijk is
hiermede een aantal zeer betrouwbare waar
nemingen te verzamelen.
Gedurende 1963 werden er iedere maand sex
tantwaarnemingen verricht over de gehele
lengte der geul, daarbij gebruik makend van
de bakens „Fouche", „Lighthouse" en „Sail".
De „Hi-Fix" waarnemingen werden berekend
uit de gegevens, verkregen met behulp van de
sextant, en deze werden vergeleken met de
waarnemingen van de genoteerde „Hi-Fix"-
coördinaten. Voor de beide patronen gaf dit
de volgende resultaten:
a. Purplepatroon. Van de 150 waarne
mingen gedurende de periode november
1962 tot december 1963 was het maximum
verschil tussen de berekende en waargeno
men „Hi-Fix-coördinaten 0,05 van
een strook in het noordelijke gedeelte van
de geul, 0,03 in het middelste gedeelte
en een minimum 0,04 in het zuidelijke
gedeelte. Het gemiddelde van alle waar
nemingen van het „purple" patroon was
0,015 van de stroken en de standaardaf
wijking van het verschil tussen de sextant
en de „Hi-Fix" waarnemingen was
0,025 van de stroken.
b. „Red" patroon. Voor dit patroon werden
totaal 149 waarnemingen verricht. In het
noordelijke gedeelte der geul werd een ver
schil van 0,08 van een strook geconsta
teerd, in het middengedeelte 0,02 en in
het zuidelijke gedeelte 0,09 van een
strook. Het gemiddelde van de verschillen
in het „red" patroon was 0,04 van de
stroken en de standaardafwijking 0,03
der stroken.
De veranderingen in de verschillen langs de
geul zijn voor het grootste deel te wijten aan
het feit, dat de zendgolven zich over landge-
deelten moesten voorplanten.
Doordat een en ander tijdig werd onderkend,
konden na een volledige controle deze fouten
worden verbeterd door de kaarten in deze ge
deelten der geul enigszins te wijzigen.
Een grotere nauwkeurigheid der plaatsbepa-
222
