bepaling uii te voeren. Wat opvalt in deze pu-
blikaties is dat voor de voorgestelde frekwenties
van de ijkmetingen geen duidelijke reden wordt
vermeld. Ook, en dat is belangrijker, wordt niet
aangegeven welke vermenigvuldigkonstante A_
men voor de eigenlijke metingen moet gebruiken.
Moet de konstantebepaling van vóór de me
tingen worden toegepast, die van na de metingen
of dient er naar de tijd te worden geïnterpo
leerd? Het is niet aannemelijk dat oorzaken van
instrumentele aard de konstanten doen veran
deren. Alleen na zeer lange tijd kunnen zich
door slijtage verschijnselen, speciaal van de be
weegbare dele,n, zoals centrale instellens, prisma
stelsel van Boscovif en het oculair, wijzigingen
voordoen. Hiervoor kan verwezen worden naar
een onderzoek van Bahnert [1], waarbij een
Redta 002 gedurende een vol jaar regelmatig
werd geijkt. Er kon geen verband worden ge-
konstateerd tussen de tijd en de konstante A.
Alle fabrikanten zorgen bij de konstruktie van
zelfreducerende dubbelbeeldafstandmeters dat
de uittreepupillen van gebroken en ongebroken
lichtbundels in elkaar worden gelegd. Algemeen
wordt dan ook aangenomen dat de onregelmatig
heden in de optische delen van het oog geen rol
spelen bij het koïncideren van beide beelden.
Toch kunnen zich nog verschillen voordoen in
de uitkomsten van twee waarnemers.
In de literatuur worden verschillen van enkele
cm per 100 m genoemd. Uit de metingen op de
Loenermark en het temperatuuronderzoek is af
geleid dat bij de metingen zonder of met weinig
ondulatie een verschil van 1 cm per 100 m tussen
de waarnemers D en vR voorkomt. Dit geldt
voor alle drie instrumenten. Bij de metingen
waarbij sterke ondulatie optreedt is een verschil
van 2 a 3 cm gekonstateerd bij de instrumenten
met een noniusaflezing. Elke waarnemer rea
geert niet gelijk op de ondulatie. Voor de DK.RT
is dat verschil niet gekonstateerd.
Samenvattend kan gesteld worden dat de ver
menigvuldigkonstante afhankelijk is van de tem
peratuur, de waarnemer en de ondulatie. Kor-
15
Instrument: Redta
Waarnemer-- D
L= 71,968 -Q0017 t°C
71.96
71,94
71.92
Waarnemer: v. R.
L 71,962 -0,0017 t °C
71,94 -
WaarnemerV
i 71,966-0.0017 t °C
Figuur 5
Instrument: RDH
Waarnemer: D.
L 72,051- 0,0015 t°C
72,03-
72,01 -I
72,05 -|
Waarnemer: v.R.
L 72,041 - 0,0015 f °C
72,01-
72,05*1
Waarnemer:V.
L 72.036 -0,0015 t °C
72,03-
+J2
72,01 -
Figuur 6
