lijkheden, zoals we in het derde hoofdstuk zul len zien. Het principe waarop de computerwerking berust is de tweewaardige logica. De filosofische as- pekten terzijde latend, zal men makkelijk inzien dat een elektronische machine wel iets kan doen als slechts tweewaardige situaties herkend moe ten worden. Men kan zich dat als volgt voor stellen: op een machineonderdeel staat elektri sche stroom of niet, of een magnetisch veld is positief of negatief. Nu heeft men in de vorm van ferrietringetjes een hulpmiddel gevonden om een waarde enige tijd te bewaren. Dit ringetje houdt een eenmaal geladen magnetisch veld vast tot dat men een tegenovergesteld gericht veld laadt. Het voor gaande wordt dan overschreven en gaat daar mee verloren. De toestand van een ringetje wordt meest aangeduid door 0 of 1en stelt een tweewaardig teken voor. standigheden moeten ook gehandhaafd worden als de machine niet in gebruik is. 2-2 De werking van de computer De vraag „Wat kan een computer voor ons doen" zal ik nu trachten te beantwoorden. De functies van een computer kunnen vergele ken worden met een mens die op een tafelreken machine een vraagstuk oplost. Deze reken machine komt overeen met het rekenorgaan van de computer. De mens vervult de functie van het programma en daarmee van een gedeelte van het geheugen. Het potlood en papier hebben de functie van de in- en uitvoerorganen. Zoals met de meeste vergelijkingen het geval is, gaat ook deze vergelijking behoorlijk mank, doch om een eerste indruk te krijgen kan het toch nuttig zijn. De meeste berekeningen die worden gemaakt bestaan uit een aaneenschakeling van steeds de zelfde reeks bewerkingen. De berekeningen kun nen we rubriceren in een aantal typen. Analy seren en programmeren we de vraagstukken die we willen berekenen dan behoeven we alleen het type berekening aan de computer op te geven, om het bijbehorende programma ter be schikking te krijgen. Hebben we nu een aantal gelijke berekeningen, dan bieden we de compu ter pakketjes van bij elkaar behorende invoer- gegevens aan, waarmee het programma wordt doorlopen. De machine zorgt ervoor dat de ge wenste resultaten overzichtelijk worden afge drukt. Dit is heel simpel gezegd wat de compu ter doet. De ontwikkeling tot de huidige middel grote computer biedt veel uitgebreidere moge- 2-3 Codestelsels Met het tweetallig of binair talstelsel is het mogelijk door de computer alle getallen te laten behandelen. Zo'n tweewaardig teken noemen we een bit, wat een afkorting is van binary digit, het is de kleinste eenheid van informatie. De cijfers 0 t/m 7 kunnen als volgt worden weergegeven: 0 ooo Het is mogelijk 2n verschillende cijfers weer te geven met n bits. Een computer heeft doorgaans zeer veel getallen te verwerken, vandaar dat voor deze getallen ook diverse andere systemen zijn uitgewerkt, die ieder hun eigen voordelen hebben. We zullen afhankelijk van de eisen voor een bepaald project en de mogelijkheden voor onze machine een keus maken uit deze moge lijkheden. Eén van de veel gebruikte oplossin gen voor dit probleem is, dat men een aantal van zes bitsveldjes verenigt tot een woord. Han teert men een combinatie van vier veldjes van zes bits, dan spreekt men van een woordlengte van 24 bits. Met deze woordlengte kan men een cijfer weergeven in binaire vorm tot 224-l 16 777 216 1 wat voor vele doeleinden vol doende is. Geeft men door elk zes bitsveld één decimaal cijfer weer, wat ook kan, dan zal het duidelijk zijn, dat men met hetzelfde woord slechts de cijfers 0 t/m 9999 kan weergeven. 324 controler en twee controller en vier magneetbandeenheden echijvengeheugens plotter met controler C.V.E. met console en schrijfmachine P.T.T. telexapparnat met telefoon verbinding papi erband- lezer en conser met controler C3 ponskaart- lezer en poneer met ingebouwde controler controler printer airconditioning llllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllll magneetbanden werkvoorbereidin installatie bibliotheek afdeling Fig. 6. Schematische situatieschets van een computerzaal. 1 001 2 010 3 011 4 100 5 101 6 110 7 111

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1970 | | pagina 4