die door de computer geleverde informatie in
een tekening omzet, kan meestal zowel on-line
als off-line geschakeld worden. Dergelijke
machines zijn eigenlijk van kleine computers
voorzien, de controlers genoemd. Zodra de
machine dit niet nodig heeft en dus van weinig
elektronische hulpmiddelen is voorzien spreken
we van hulpapparaten. De ponsmachine is hier
van een bekend voorbeeld; ook snijmachines ten
behoeve van het drukwerk rekent men tot deze
groep.
Door de ontwikkeling van langzame periferie
van on-line naar off-line apparaten wordt be
reikt dat de dure computer per uur veel meer
werk klaar maakt, doordat er geen wachttijden
meer ontstaan als gevolg van de langzame I/O.
Later zullen we zien dat er ook een tendens is
om dit probleem d.m.v. de z.g. SPOOL pro
gramma's toch met weinig bezwaar door de
computer en de on-line apparaten zelf te laten
verzorgen.
2-6 De centrale verwerkingseenheid
De centrale verwerkingseenheid is het hart van
de computer. Zoals we zagen is een van de be
langrijkste onderdelen het centraal geheugen ook
wel kernengeheugen genoemd. Verder bestaat
het uit een rekenorgaan en een besturingsor
gaan. Het verkeer met de randapparatuur loopt
via kanalen die ook deel uitmaken van de CVÈ.
In fig. 11 ziet U een schematische afbeelding
van de opbouw van een CVE.
Het centrale geheugen is opgebouwd uit magne-
tiseerbare ferriet ringetjes van 1 mm grootte.
Fig. 12 toont een tekening van een deel van een
kernengeheugen. De toestand van een ringetje
kan gelezen worden zonder deze te veranderen.
In dit centraal geheugen wordt een aantal pro
gramma's of delen van programma's geladen.
Bovendien zijn er zones (areas) die de verwerkte
resultaten en tussenresultaten bevatten, voordat
ze naar de perifere apparatuur afgevoerd wor
den. Bovendien zijn er vele kleine zones, regis
ters genaamd, die o.a. dienen om aan te geven
bij welk punt de computer in een bepaald pro
gramma is gebleven om hier uit te weten waar
de volgende stap gevonden moet worden. Som
mige registers kunnen naar keuze van de pro
grammeur gebruikt worden, waarbij bijvoor
beeld de waarde van een bepaald getal van een
berekening, bij elke stap gecontroleerd wordt.
Men kan dan indien bijv. deze waarde negatief
wordt het programma onderbreken en de aan
wezige gegevens op een schrijfmachine laten
uitslaan als foutmelding, waarna de machine het
volgende vraagstuk gaat oplossen.
Het besturingsorgaan zorgt voor het in de juiste
volgorde uitvoeren van de instructies die hem
opgedragen zijn. Het kunnen instructies zijn die
slaan op:
a. in- en uitvoer van gegevens;
b. het bewerken van gegevens, zoals van deci
male cijfers binaire maken;
c. rekeninstructies zoals optellen, aftrekken,
vermenigvuldigen, delen.
De in- en uitvoer gebeurt via kanalen. Dit zijn
in feite kleine computers die de informatie door
een kabel transporteren naar of van een rand-
apparaat. Deze informatie wordt verzameld uit
c.q. geplaatst in het centraal geheugen.
328
Geselecteerde kern
/2 stroomsterkt
Fig. 12. Ferrietkernengeheugen.
echriJ fmachlne
verwerkings
besturing
organen
reken-
logische
Drganen
tranl
geheug
turings
enheid
eenheid
eheuren
Fig. 11. Schema van de opbouw van een computer met
randapparatuur.
!i stroom
sterkte
