grafie, waaraan hij zich bijna uitsluitend wijdde. Tevoren had hij een theoretische opleiding ge had. Samen met zijn broer Gerard (die vermoe delijk in Dantzig een boekwinkel had omstreeks 1596, hoewel uit de archieven daar geen inlich tingen konden worden verkregen), werkte hij aanvankelijk voornamelijk ten profijte van de moeder. Hij gaf echter ook voor eigen rekening uit. In 1595 werd hij in het Antwerpse gilde van St. Lucas opgenomen, niet als boekverkoper of handelaar in kaarten, maar als plaatsnijder kopergraveur). Van hem zijn evenwel geen kopergravures gevonden. Blijkens zijn graf schrift bezocht Gerard Jr. t.b.v. de publikatie van kaarten Noorwegen, Denemarken, IJsland en andere veraf gelegen regionen. Sporen van die reizen, noch resultaten er van, zijn achter haald. Wel heeft men het bewijs dat Cornelis in Rome was (het blijkt uit een brief, van daar ge schreven door Jan Lheureux in 1595 en uit het feit dat hij er getuige was bij het huwelijk van zijn zuster Elisabeth, die de schilder fluwelen Breughel trouwde). Hij heeft ook Spanje door kruist. Het verhaal gaat dat hij daar kou vatte, bedlegerig werd te Mons en aldaar op 17 okto ber 1600 stierf. In zijn studietijd aan de universiteit te Douai (Frankrijk) voltooide hij in 1589 de wereld kaart, een kopie van welke geplaatst is in de Speculum van 1593. Het origineel is niet te vinden. Cornelis' boekwerkje „De quadrante geometri- co" verscheen in 1593 met Duitse tekst en in 1594 met Latijnse tekst, nu met de wijdlopige titel: De quadrante geometrico libellus in quo quidguid. ad linearumet superficierum sumptibus expensis Cornelii de Iudaeis editus en de bijvoeging: Noribergae typis Christophori Loghneri MDXCIIII. Waarschijnlijk zijn al leen in het buitenland nog exemplaren bewaard gebleven. Ook de volgende uitgaven moeten tot de activi teit van Cornelis gerekend worden: 1) als losse kaarten o.m. de wereldkaart van Gastaldi 1589, alleen nog in kopie bekend en Gallia occiden- talis 1592 in 9 bladen (deze waren ook reeds door de vader gepubliceerd); de Afrika-kaart van zijn vader (1569), door Cornelis vernieuwd 11 («VNIVERSALIS EXACTI5SIM A AT aVENON REGENS MODO.VERVMET RECENTIOR1BVS nomimbus totius Orbis infigntta dcfcriprio: cjuo nomine ftudiof»omnibus non tam vbfis rjuam maxime nccdTam.pcr iacobum Caftaldum Pcdcmont.Cofmogr.apt"<Venetos. "ZZïJZZl «Y.» .v i-j, hu, i «j. IJ? r 4 jp. -**" Wereldkaart Jac. Gastaldi bezorgd (op de markt gebracht) door Gerard de Jode in 1555, formaat (zonder titel) 79,5 x 47,3 cm. Van dezelfde koperplaat, (maar waarop vermoedelijk in Duitsland vele veranderingen zijn aange bracht) werd einde 16e eeuw uit 2 aaneengeplakte bladen een nieuwe kaart vervaardigd „Beschribung der gantzen Welt". Beide kaarten zijn in het bezit van het Geografisch Instituut te Utrecht.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1971 | | pagina 11