het bedrijf waarvoor ontworpen wordt. Deze
deskundigen zullen dan ook meestal mensen zijn
uit het bedrijf van de opdrachtgever. De sys
teemanalist zal tevens alle mogelijkheden van
de computerconfiguratie moeten kennen. Bo
vendien moet hij op de hoogte zijn van de
mogelijkheden van het programmeren want zijn
taak gaat zo ver, dat hij de hele gang van
zaken klaar maakt tot en met de feitelijke in
houd van de programma's. Deze mensen heb
ben een middelbare vooropleiding en een ho
gere- of academische vakopleiding op boek-
houdkundig-economisch of technisch-weten-
schappelijk gebied. Daarna volgen zij cursus
sen in informatica, waarin naast technieken op
administratief en bedrijfsorganisatorisch gebied
ook onderzoekmethoden en allerlei computer
technieken worden behandeld.
De systeemanalist werkt met snelheden en
hoeveelheden informatie voor alle randappara
tuur, die hij evenwichtig moet benutten bij zijn
ontwerpen. Hij zal doorlopend met mensen uit
het bedrijf overleg moeten plegen, om een
goede aansluiting te waarborgen bij de wensen
en mogelijkheden. Bij de analyse van het pro
bleem richt men vooral de aandacht op de
te verkrijgen resultaten en de ter beschikking
staande invoergegevens.
Bij de projectontwikkeling zagen we dat het
systeemontwerp werd afgesloten met een dos
sier o.m. bevattende alle gegevens waarmee
de programmeur zijn werk kan verrichten. Dit
is het resultaat van de groep systeemanalisten.
Deze documentatie bevat in hoofdzaak de vol
gende drie hoofdstukken:
1. Analyserende beschrijving van het hele
project, waarin een functionele beschrijving is
opgenomen naar doel, hoofdonderdelen, perio
diciteit, quantificering en relaties met andere
projecten.
2. Beschrijving met betrekking tot de te
schrijven programmatuur en de toe te passen
reeds bestaande programma's. Eerst worden
programmaseries beschreven die de computer
in één doorgang kan afwerken. Vervolgens
worden alle onderdelen van een serie als af
zonderlijk programma nader gedefinieerd door
middel van beschrijving van doel en functie,
beschrijving van de benodigde input, blok-
schema's die de werking van het programma
aangeven, benodigde rekenkundige formules,
de ter beschikking staande geheugengebieden
en de beschikbare configuratie.
3. Bestandsbeschrijving, te bezigen tabellen,
recorddefinities, enz. Bovendien zullen schat
tingen van doorgangstijden opgegeven worden.
64
4. Opgaven van de output, met name de ont
worpen drukwerkindelingen.
3-3 Het programmeren
Vooral bij het programmeren zien we een dui
delijk verschillende aanpak bij commercieel-ad-
ministratieve projecten en technisch-weten-
schappelijke projecten. Voor berekeningen van
technische aard zouden we het liefst de ons
vertrouwde algebraische notatiewijze gebruiken
om de computer mee te delen wat er gedaan
moet worden. Aan deze wens wordt in hoge
mate tegemoet gekomen door het gebruik van
een hogere programmeertaal, bijvoorbeeld For
tran. Voor de commercieel-administratieve pro
blemen zullen bepaalde wensen die niets met
algebraische vormen te maken hebben veel
meer nodig zijn. Te denken valt hierbij bij
voorbeeld aan het volgende vraagstuk: zoek
alle bestellingen van kogellagers van deze
week bij elkaar en sorteer ze naar typen, of
maak een lijst van materialen die nodig zijn
voor de geplande productie voor de komende
drie weken. Aan dit soort wensen wordt tege
moet gekomen door de taal Cobol, die door
vrijwel elke middelgrote computer verwerkt kan
worden. In 1959 zijn de specificaties van Co-
bol opgesteld door een aantal firmanten en
computergebruikers. Cobol is een letterwoord,
namelijk een afkorting van Common Business
Oriented Language. In de loop der tijd is de
behoefte gevoeld om de mogelijkheden die de
ze taal biedt wat uit te breiden. De meeste
computerfirma's passen in hun systeem Co-
bolversies toe, die een verbetering en uitbrei
ding zijn van de oorspronkelijke versie. Van
de oorspronkelijke bedoeling een universeel
bruikbare taal te hebben waardoor de uitwis
selbaarheid der programma's gediend is, ging
op deze manier weer veel verloren. We zullen
hier niet ingaan op de kenmerken die een
taal bezit, daar dit een te uitgebreid gebied
is. Slechts enkele van de meest belangrijke
kenmerken zal ik hier noemen. Cobol is zeer
geschikt voor het manipuleren met gegevens
in de vorm van verplaatsingen, tabellen, sta
tistieken, sorteringen en drukwerkverzorging.
Eenvoudig rekenwerk tot en met vermenigvul
digen en delen is ook goed te programmeren
in Cobol.
Voor technisch werk is door I.B.M. de taal
Fortran (Formula Translation) ontwikkeld, die
aansluit op onze vertrouwde algebraïsche
schrijfwijze. In deze taal is ook een hele ont
wikkeling geweest, waaraan vele computerfir
ma's en computergebruikers meewerkten. Thans
wordt de versie Fortran IV ASA het meest
