gebruikt. De programma's in Fortran IV zijn
veel makkelijker aan een machine van een
andere firma of een ander type aan te passen,
dan de in Cobol geschreven programma's.
Door een aantal wetenschappelijke instellingen
wordt een derde taal gepropageerd. Dit is
de in 1960 gedefinieerde taal Algol (Algotithmic
Language).
Deze taal heeft in Amerika geen algemene er
kenning gekregen, zodat de meeste Ameri
kaanse computerfirmanten geen voorzieningen
troffen om deze taal op hun computers te kun
nen verwerken. Er is thans een ontwikkeling
gaande naar een nieuwe taal die de voordelen
van de nieuwste Cobol en Fortran versies
moet verenigen en het nadeel moet ophef
fen dat meerdere talen nodig zijn. De taal die
in dit verband door I.B.M. reeds ontwikkeld
is, draagt de naam PLI, doch tot op heden
wordt deze conceptie nog weinig door andere
producenten overgenomen. De situatie is nu
zo dat vrijwel alle programma's voor de gro
tere computers worden geschreven in een van
de hogere programmeertalen. Over het program
meren zou nog zeer veel te zeggen zijn, het
lijkt me echter beter dit gebied als specialis
me te beschouwen, waar alleen de met auto
matisering belaste mensen mee te maken heb
ben.
In het hoofdstuk over personele aspecten kunt
U nog meer lezen over de opleiding en func
tie van programmeur.
3-4 Het operating-system
De software bestaat uit al die programma's
die nodig zijn om een computer te doen func
tioneren voor dat doel wat ons voor ogen
staat. Met deze wat simplistische definitie zul
len we ons voorlopig behelpen.
In fig. 13 zien we een overzicht van de diver
se software-typen. Met uitzondering van het
vakje „user written programs" worden alle ty
pen software die in fig. 13 vermeld zijn door
de computerfabrikant gemaakt en ter beschik
king van de klant gesteld, tot dusver steeds
gratis. De „standard application packages"
worden doorgaans voor het toepassingsgebied
van de klant aangepast.
Het zijn groepen programma's waarmee een
bepaald vakgebied bestreken wordt. Er is bij
voorbeeld een wiskundig pakket dat bevat o.a.
programma's voor het berekenen van logarit
men en goniometrische functies, matrix inver
sies enz. Het is voor iedereen duidelijk dat
deze programma's ter beschikking van de ma
chine moeten staan op het moment dat men
een dergelijk probleem wil oplossen.
De definitie van een programma zoals dit
voorkomt op blz. 7 van literatuuropgave 1
geldt zowel voor applicatie als voor service-
software. „Ieder informatieverwerkend systeem
is bestemd om daarmee een bepaald aantal
en soort bewerkingen uit te voeren. Iedere be
werking moet aan de hand van een instructie
worden uitgevoerd. De instructie definiëert een
uit te voeren basiswerking en geeft de te ver
werken gegevens en het onderdeel van het
systeem aan, dat nodig is om de bewerking
uit te voeren. De hele reeks instructies die
vereist is om een bepaalde procedure te vol
tooien heet een programma."
Het is echter nodig dat gelijktijdig ook service
programma's geladen zijn om het gebruikers
programma te kunnen uitvoeren. De service-
software wordt door de fabrikant geschreven
en is een essentieel onderdeel van het compu
tersysteem. Zoals het woord al zegt hebben
zij een dienstverlenende functie, ieder onder
deel heeft een nauwkeurig omschreven taak.
Er zijn doorlopend delen servicesoftware no
dig om een programma te kunnen draaien,
deze delen zullen permanent geladen blijven in
het centraal geheugen. Andere servicesoftware
zijn incidenteel nodig en worden op een ex
tern geheugen in gereedheid gehouden om
65
nodige By6teemprogrnmna's
seturlngeprogroanie's ten be
in het hele proces
r bepacldc werkzaomhedt
- opzoeken en laden van de juiste prop
- starten en stoppen ven randapparc
- signaleren en localiseren van storir
- voortgongs controle en besturing
Figuur 13.
