tegenover het inkten met de pen, nog weinig
aantrekkelijk door de kosten en de tijd ter ver
krijging van een positieve fotografische filmcal
que, dan is toch nu het graveren duidelijk aan
lokkelijk omdat men snel en goedkoop de ge
wenste transparante film, zonodig in eigen huis,
kan vervaardigen. Juist bij een gravure treft men
steeds een maximaal contrast tussen figuratie
en achtergrond, dus de kopie is altijd goed.
Een afzonderlijke schriftcalque completeert het
kaartbeeld. Boven is reeds omschreven hoe dit
schrift op de positieve filmcalque is in te ko
piëren.
2. Positieve transparante tekeningen kunnen
via een negatieve wash-off snel en goedkoop op
een polyesterdrager worden gedupliceerd.
3. Veel oude kaarten, op papier of op aan ver
droging onderhevig polyvinyl (zoals bijvoorbeeld
astrafoil) vervaardigd, worden dikwijls geduren
de vele jaren bijgehouden en gewijzigd, doch
verkeren na verloop van tijd in zorgelijke toe
stand doordat scheuren en dergelijke zijn ont
staan.
Beschikt men dan ook nog over een calque van
zo'n blad, dan is hiervan via een negatieve
transparante wash-off, weer een positieve witte
wash-off te vervaardigen, waarop het een ple
zier is bijmetingen te kaarteren.
HET CROLUX-PROCÉDÉ
Voor Nederland geheel nieuw is het sedert ja
nuari j.l. op de markt verschenen Crolux-procé-
dé van Dupont.
Het materiaal bestaat uit een stevige, transpa
rante en gematteerde polyesterdrager waarop
een zwarte polymeerlaag is aangebracht en
daarop een zeer dunne polyesterfolie. Men kan
op dit materiaal zowel van een positief als van
een negatief minuutstuk direct een positieve ko
pie vervaardigen. De ligging in het vacuiimraam
of in de lichtdrukmachine tijdens de belichting
is hiervoor bepalend.
Als men beschikt over een positief origineel,
dan dient men dit met de betekende zijde naar
boven op het glas van het vacuümraam te leg
gen. Het crolux komt daarop met de glimmende
zijde (dus met de folie) naar beneden gekeerd.
Na het belichten met xenonlicht kan men na
enkele minuten de folie van de drager trekken.
De delen van de polymeerlaag die licht ontvin
gen blijven aan de folie kleven, terwijl de onbe
lichte delen op de drager achter blijven, het
geen betekent dat de kopie een positief is.
Als men beschikt over een negatief origineel,
dan dient het crolux in het vacuümraam met de
86
drager op het negatief te worden gelegd (dus
met de folie van de lamp afgewend).
Na het belichten met UV-licht moet het crolux
nog worden nabelicht met de foliezijde naar de
lamp gekeerd, en zonder het negatieve minuut
stuk. Enige minuten na de tweede belichting
kan ook nu de folie van de drager worden ge
trokken. De delen van de laag die bij eerste
belichting vanaf de achterzijde licht ontvingen
blijven nu op de drager achter, terwijl de an
dere delen aan de folie kleven. Het resultaat is
derhalve opnieuw een positief.
Eisen; voordelen
Het minuutstuk moet transparant zijn; de figu
ratie dient weer goed „dekkend" te zijn.
De mogelijkheid om steeds een positieve kopie
te vervaardigen, terwijl het minuutstuk zowel
positief als negatief mag zijn, is zonder twijfel
een voordeel te noemen.
De volkomen droge verwerking is een tweede
pluspunt.
Tot slot werkt ook crolux tijdbesparend.
De prijs
Het materiaal, dat zowel in vellen als op rol
len verkrijgbaar is, kost ongeveer 29,00 per
vierkante meter.
Er zijn géén kosten voor chemicaliën en nauwe
lijks enige kosten uit arbeidstijd.
T ocpassingsmogcli jkhcdcn
Het zal weinig moeite kosten mogelijkheden
voor de toepassing van crolux te vinden. De
volgende toepassing is echter niet voor de hand
liggend en verdient daarom enige aandacht.
Een gravure is te beschouwen als een negatief.
Het afstrippen van crolux.
Er is laag-op-laag gekopieerd van een positieve teke
ning. De kopie is dus spiegelbeeldig.
Het negatief is te dun om te bewaren. Het kan wor
den weggegooid.
