en D' 1 Theoretisch, uitsluitend bezien als vraagstuk uit de analyse, is hiermee afgeleid hoe de coördi naten van het snijpunt van twee rechten kunnen worden berekend. In vele gevallen is deze berekening ook wel praktisch uitvoerbaar maar soms worden de tussenresultaten, indien niet vooraf maatregelen zijn getroffen, te groot. De berekening kan als volgt in een schema ge zet worden 1 2 1 2 3 4 5 xd 6 Controle op rekenfouten kan op de volgende manieren worden uitgeoefend: A. In de kolommen 1 en 2 is de som van de getallen op de even rijen gelijk aan de som van de getallen op de oneven rijen. B. Zab en Zcd kunnen elk driemaal worden be rekend. xb ya Indien de basisgegevens, de coördinaten in de le, 2e, 5e en 6e rij, goed zijn overgenomen en de beide controles zijn uitgevoerd zal men vei lig kunnen aannemen dat de gegevens voor de berekeningen van D, Dr en D„ goed zijn. Vermenigvuldigt men x„i, en yaj, met een wille keurig getal k 0, zodat x' ab kxab en y'ab ky„b, en berekent men vervolgens Worden nu vervolgens met deze x'ab, y'ab en z'ai volgens het schema voor de determinanten D'D'x en D'berekend, zodat dan is blijkbaar k Dx °D'X V Dy D'y Door xab en y„i, met een willekeurig getal k 0 te vermenigvuldigen zijn alle bij de berekening betrokken determinanten eveneens met k ver menigvuldigd, doch dit heeft geen invloed op het eindresultaat. Ook indien men bovendien xCd en yc,i met een willekeurig getal m 0 vermenigvuldigt, heeft dit geen invloed op het eindresultaat. Dit kan men gemakkelijk inzien door in het voorgaande bewijs x'r,i mxc,i voor x„i en y'd myCd voor ye,i te substitueren. Het eindresultaat van de bewerking blijkt dan te zijn h" (!)-(!;) enD' Er dient echter voor gewaarschuwd te worden dat nu niet meer geldt Deze formules worden daarom uit het contro leschema weggelaten. Na deze restrictie kan men stellen dat de ge tallen xab, yab, xCd en in de berekening paars gewijs als verhoudingsgetallen mogen worden aangemerkt. Deze eigenschap maakt het schema geschikt voor variaties. Indien A onbekend is, doch wel het argument BP bekend is, dan stelt men 113 Xa ya Xb yb Xab yab Zab Xcd ycd Zcd yd Xc yc Xa ya Xa ya Xb yb Xab yab yb Xab yab Xc yc Xq yc Xd yd Xcd ycd Xd Xcd ycd z ah X/,y ah yf(X a}, dan is z ab kzai> D X abycd y abXcd D x X abZcd XcdZ ab Dy y abZctl ycdZ ab Zab Xayi) %bya Zcd xcyd X(iyc

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1971 | | pagina 13