Deze kunstgreep kan ook worden toegepast in dien niet C doch het argument DP bekend is, zodat er drie variaties op het hoofdschema mo gelijk zijn. Door toepassing van deze kunstgrepen blijkt de controleberekening in het gedrang te komen. Dit euvel kan worden verholpen door het sche ma aan te vullen met de coördinaten van een fictief punt A resp. C. Uit (10) kan worden berekend xa Xb sin BP V y« y» V cos BP (ii) Na deze aanvulling, eventueel ook toegepast voor C, is de berekening teruggebracht tot de in schema (7) opgestelde berekening uit coördi naten en kunnen de hierbij vermelde controles worden toegepast. Het lijkt aanbevelenswaardig om, indien de go- niometrische waarden in q decimalen worden berekend, voor k de waarde 10*7-2 te kiezen. Tenslotte kunnen de einduitkomsten van de be rekening worden gecontroleerd met xc yc 1 x,i ya 1 xP yP l (12) Indien wordt gevonden dat d„u dc(i 0 is een voldoende garantie verkregen dat de coördi naten van P goed berekend zijn. Meestal zal het coördinatenstelsel rechthoekig zijn, voor de berekening met argumenten is dit zelfs uitdrukkelijk voorwaarde, dab en dc,i stellen dan de dubbele oppervlakte voor van de driehoeken ABP en CDP. Blijkt de eindcontrole niet te kloppen, dan moe ten de berekeningen van de determinanten D, Dx en D„ worden gecontroleerd. Is O de oorsprong van het coördinatenstelsel, dan is Zal, 2.oppvabo\ Zcd 2.opp\cdo (13) De waarden x„i„ y„b, xci/ en y„i zijn bestand te gen translatie. Daarom zal in een berekening met d„b en dc,i gesubstitueerd voor zai> en zca het (foutieve) punt P de rol van oorsprong spelen en wor den correcties berekend. Het is ook mogelijk de berekening direct aan te vangen met een benadering voor P. Men berekent dan de waarden voor z„b en zca zoals in de formules 12 is aangegeven voor dUb en dcti. Deze methode verdient zelfs voorkeur daar men dan kan voorkomen dat de berekening node loos ingewikkeld wordt door de grote waarden van Zab en Bovendien zijn de invloeden van afrondings- fouten op de eindresultaten dan aanmerkelijk kleiner. Het blijkt dat de berekening ook op gevat kan worden als een iteratieschema waar van de iteratiesnelheid hoofdzakelijk is bepaald door de nauwkeurigheid van D. Blijkens de formules 4 en 5 is D AB.CD.sin (AB-CD) (14) Hieruit kan men samenvattend concluderen dat bij gebruik van deze methode het snijpunt snel ler en beter is te berekenen naarmate AB en CD groter blijken te zijn en de rechten waarop deze punten zijn gelegen, onderling loodrecht blijken te zijn. Dat er weinig nieuws onder de zon is blijkt uit de volgende afleidingen. Zoals reeds is opgemerkt mogen x„b, yab, xcd en y„i als verhoudingsgetallen worden aangemerkt. Worden xab en yab gedeeld door yab, xnl en yc,i gedeeld door ycd, dan kan analoog aan schema (7) het volgende schema worden opgesteld. y» tg AP 1 xa-yatg AP tg CP 1 xc - yftg CP Hieruit wordt berekend *c x„ ya tg AP yc tg CP y" tg AP tg CF (16) waaruit volgt xc x„ (yc y„) tg~AP Vr) (tgAP tg CP) 114 Xa ya 1 xh yi, 1 -53 II dcd Xp yP 1 Xa Xc

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1971 | | pagina 14