BOEKAANKONDIGINGEN
67890,05
1829,14
45571,41
1829,14
Controleberekeningen:
37,11
39,41
24,91
28,89
90,40
37,11
30,67
24,91
23,93
1652,5
DE GROTE ATLAS VAN JOAN BLAEU
Bij de uitg. Theatrum Orbis Terrarum Ltd. te
Amsterdam verscheen in Engelse tekst ,,Joan
Blaeu and his Grand Atlas" van prof. dr. ir.
C. Koeman. Wij bespraken in Geodesia 1962-3
zijn thesis „Collections of maps and atlases
in the Netherlands").
Deze korte biografie van de familie Blaeu en
van hun geweldige werk „de grote atlas" be
hoort tot de vele activiteiten van Prof. Koeman,
onder welke de samenstelling van de „Atlantes
Neerlandici" met uitvoerige beschrijvingen zeker
de belangrijkste mag worden genoemd.
De auteur vermeldt dat Joan Blaeu in 1598
(of begin 1599) te Alkmaar werd geboren als
oudste zoon van Willem Jansz. Bleau (1571 -
1638), die in 1599 verhuisde naar Amsterdam.
Joan's eerste huis aldaar lag aan „de lastage,
aan de Waelkant"; later verhuisde de familie
naar de westzijde van het Damrak, waar de
Vergulde Sonnewijser uithing, dicht bij de oude
brugghe. Na zijn rechtenstudie werd hij om
streeks 1630 deelgenoot in de zaak van zijn
vader. Hij trouwde in 1633 met Geertruid Ver
meulen Pietersdochter.
Reeds op kaarten, voorkomende in de „Appen
dix Theatri Ortelii et Atlantis G. Mercatoris"
van 1631 zien wij de namen van vader en
zoon Blaeu en evenzo is het voorwoord van de
eerste druk van „Novus Atlas" van 1634 door
Willem en Joan beide ondertekend. Vooral het
feit, dat Joan als kartograaf bij de Ned.-Oost-
Indische Compagnie werd aangesteld dadelijk
na de dood van zijn vader in 1638 wijst er op,
dat hij toen reeds een competent kartograaf
moet zijn geweest. Later zien wij hem optre
den in verschillende publieke functies.
De schrijver heeft vele bijzonderheden van
Joan's actieve leven in deze biografie vermeld.
Tussen de tekst vinden we verscheidene illus
traties, gekleurde en ongekleurde, o.m. het ti
telblad van het eerste deel van de „Grand At
las" 1663, van de drukkersmerken, het inte
rieur van een kaartendrukkerij uit die tijd, de
tails van Balthazar Florisz van Berckenrode's
kaart van Amsterdam, 1647, met aanduiding
van de plaats der drukkerijen van de Blaeu's
op Bloemgracht en Gravenstraat, afbeeldingen
van een les in zeevaartkunde e.a. uit Willem
Blaeu's werk van 1612 „Het Licht der Zee-
vaert", en van diverse kaarten, uitgegeven
door het huis Blaeu.
Achtereenvolgens worden in het 114 bladzijden
tellend overzicht behandeld: de biografie van
Joan Blaeu, de drukkerijen, de oorsprong en de
groei van de Atlas, de inhoud van de Atlas
Mayor, die in zijn omvangrijkste vorm 12 delen
telde, de brand van 1672, een genealogie van
enkele afstammelingen en verwijzing naar de
bestudeerde bronnen.
Ruim een twintigtal exemplaren van dit grote
werk zijn nu nog bekend. In de 17e eeuw
moest men voor de voor die tijd unieke pu-
blikatie 430,tot 470,betalen. Kapitaal
krachtige liefhebbers zouden momenteel graag
50000,en misschien meer willen neerleg
gen, als zij zich daardoor de gelukkige bezit
ters zouden kunnen noemen.
Wij menen Uw aandacht te mogen vragen voor
deze uitgave. Voor belanghebbenden en be
langstellenden in de geschiedenis van de karto-
grafie is het een prettig leesbaar werk. Het
formaat is 15 bij 22y2 cm; de prijs is 12,90.
W. Koopmans
116
X„
yp
