het uitgeven daarvan is de Bond reeds di rect na de oprichting begonnen. Het drukken van de grote kaarten. Het getekende beeld staat op iedere deelcalque leesbaar op de gematteerde zijde van het as- trafoil. Deze „rechtlezende" gecorrigeerde as- trafoils worden bij de drukkerij op de copiëer- afdeling afzonderlijk in een copiëerraam gelegd met daaronder een blanco vel astrafoil, dat met een gevoelige laag is bedekt. Dit gevoelig maken geschiedt in een zgn. slinger apparaat (foto 7), waarin het astrafoil wordt vastgeklemd en waarop de gevoelige laag als vloeibare substantie wordt aangebracht. Door de snel draaiende beweging wordt het gehele vel gelijkmatig bedekt (belaagd) en gedroogd. Door belichting met een koolspitslamp wordt nu het beeld op het blanco astrafoil overgezet. Is van een bepaalde kleur een raster nodig, dan wordt eerst het astrafoil met de volle vlakken gecopiëerd, (de mal dus) welke geras terd moet worden en daarna wordt een vel rasterfilm op het reeds ingecopiëerde astrafoil gelegd en wordt wederom belicht. Wat er nu precies gebeurt, kan voor de dui delijkheid in een eenvoudig voorbeeld worden aangetoond. Van twee stukjes astrafoil, waarvan op de één een zwarte vlek en op de ander een stukje tekst voorkomt, (foto 8), wil men als eindprodukt één stukje astrafoil hebben, waarop de tekst ingedrukt staat op de tot raster ge worden vlek. Bij de eerste copiëring laten de zwarte vlakken van de mal geen licht door en blijft het onder- Foto 8 gelegen gevoelige deel van het nieuwe astra foil onbelicht. De rest wordt door het sterke licht verhard. Bij de tweede copiëring, wanneer dus over het gecopiëerde vel astrafoil een vel raster wordt gelegd, worden de stukjes, gelegen onder de rasterpuntjes niet belicht, de rest wordt weer verhard. Nu staat dus het gewenste raster op het nieuwe astrafoil. Dit wordt che misch bewerkt en ingezwart en daarna wordt het materiaal weer gevoelig gemaakt en dan vindt de copiëring van de tekst plaats. Na chemische ontwikkelingsbehandelingen wordt het vel astrafoil opnieuw ingezwart en schoon gemaakt, waarna de volledige tekening mét het raster in zwart overblijft, (foto 9). Van twee astrafoils is dus één gemaakt. Het beeld staat nu aan de onderzijde van het astra foil dus in spiegelbeeld en dit is nodig, omdat van dit vel een drukplaat wordt gemaakt, ook weer in het vacuümraam. Doordat het beeld aan de „onderzijde" staat heeft het direct contact Foto 9 Foto 7 IBS® 109

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1971 | | pagina 9