Wanneer we de beide schema's vergelijken is
het duidelijk dat er, behalve van vervanging,
sprake is van aanzienlijke uitbreiding. Duidelijk
is verder, dat met de zeven registratieapparaten
die werden aangeschaft de automatisering sterk
tot ontwikkeling kwam.
Ontwikkeling nieuwe methode
De waarnemer die het model interpreteert, tast
het af met een in x-, y- en z-richting beweeg
baar meetmerk, dat hij met elk gewenst punt
kan laten samenvallen. De x en y bewegingen
die de waarnemer het meetmerk laat maken
worden bij de conventionele methode vergroot
of verkleind overgebracht naar de tekenstift
van de aan het instrument gekoppelde teken
tafel.
Een nieuwe ontwikkeling is nu de zgn. „digi
tale methode". De coördinaten van de door de
waarnemer volgens bepaalde richtlijnen in het
ruimtemodel gemeten situatiepunten worden op
een ponsband geregistreerd. De richtlijnen om
vatten voorschriften voor de waarnemer hoe
via de ponsband, in gecodeerde vorm, de in
formatie aan de computer moet worden aan
geboden.
Het is hierbij essentieel dat men uiterst syste
matisch te werk gaat. De computer verwerkt de
informatie tot tekeninstructies, een aan de com
puter gekoppelde tekenmachine produceert
daaruit de kaart. Bij deze methode is het niet
nodig zoals bij de conventionele methode voor
foto's meten) zijn spoedig daarna buiten bedrijf
gesteld, omdat deze methode om coördinaten
te bepalen, althans bij de Meetkundige Dienst
niet meer wordt toegepast. Twee van de A6-
instrumenten zijn, omdat het kleinschalige werk
waarvoor ze oorspronkelijk bestemd waren heel
weinig meer voorkomt, toen de gelegenheid
zich voordeed, verkocht.
De nog overgebleven A6 doet hoofdzakelijk
dienst als oefeninstrument voor het praktische
gedeelte van de (interne) opleiding van foto-
grammeters. Van tijd tot tijd is het instrument
in gebruik voor kaarteringen op de schalen
1 10.000 en 1 20.000. De Zeiss C4 is in
1969, na lange tijd nog slechts incidenteel ge
bruikt te zijn, uitgeleend aan de Landbouw
hogeschool te Wageningen. De „De Koningh"
onthoeker is vervangen door een Wild E-3 ont-
hoeker. De „De Koningh" onthoeker staat
eveneens in Wageningen.
258
Wild A 8 met EK 5a registratie-apparatuur.
fiNST RUMENTARIUM 1971
instr. grootschalig werk
andere instrumenten
registratie apparatuur
instr. kleinschalig werk
Figuur 2.
