L
L
lil
vereenvoudigen van rekenhandelingen er bij
sommige (ex)collega's al vroeg in.
Ik herinner me nog goed het (sterke?) verhaal
over de rekenaar die voor de bediening van zijn
rekenmachine, de toetsen met touwtjes aan zijn
diverse ledematen verbond, om op deze wijze
met handen en voeten het uiterste rendement
uit genoemde machine te halen.
De nu in coördinaten vastgelegde as moest in
het terrein worden uitgezet en ook de hiervoor
benodigde uitzetgegevens werden op de reken-
afdeling berekend. Netjes getekend op veld
werkformulieren bereikten deze uitzetgegevens
de buitendienst.
Het geheel was een arbeidsintensieve proce
dure.
Er is in 1971 wel het een en ander gewijzigd.
De kubische parabool en de lemniscaat moes
ten het veld ruimen voor de klotoïde.
Het uitzetveldwerk is ook verleden tijd.
De tafelrekenmachine heeft het af moeten leg
gen tegen de computer.
Kortom de gehele werkwijze veranderde.
Tot programmeur opgeleide rekenaars legden
halverwege de jaren 60 de eerste tracé-pro
gramma's op tafel en gebruik makend van een
computer bij het I.T.C. (International Trai
ning Centre for Aerial Survey and Earth Scien
ces), een „goede buur" van de Meetkundige
Dienst, was een niet onbelangrijke hoeveelheid
routine-rekenwerk verleden tijd. Nóg steeds heb
ik overigens bewondering voor mijn collega's
van het eerste uur, die zonder veel woorden er
over vuil te maken, van „oud" naar „nieuw"
overschakelden.
De computer bleek ook ander ontwerpwerk
aan te trekken. We noemen bijv. het berekenen
van de maatvoering bij viaducten, het met be
hulp van een aan de computer gekoppelde te
kenautomaat tekenen van assen, perspectieven
enz.
Computerprogramma's werden geperfectioneerd
en uitgebreid en deze ontwikkeling is nog in
volle gang.
Telexen werden ingeschakeld als communicatie
middel voor het indienen van (gecodeerde) re
kenopdrachten. Een 15-tal wegenontwerpcentra
in den lande maken op dit moment reeds ge
bruik van deze geboden service. De aanschaf
van nieuwe computerapparatuur bij de Dienst
Informatieverwerking van de Rijkswaterstaat
zal ongetwijfeld deze procedure nog gaan ver
beteren en versnellen.
Hoewel op deze wijze weer een deel van het
rekenwerk terugvloeit naar de ontwerper, zal
hij in de toekomst voor gecompliceerde reken
opdrachten toch wel een beroep op de reken-
afdeling blijven doen.
Ook voor andere rekenwerkzaamheden, zoals
bijv. het berekenen van grondslag, raaienstel-
sels en berekeningen t.b.v. plaatsbepalingssys
temen op zee, enz. enz. neemt de computer
een zeer grote plaats in.
De „angst", dat door het automatiseringsproces
een aantal rekenaars wellicht overbodig zou
kunnen worden is inmiddels in de praktijk vol
doende gelogenstraft. Enerzijds vallen er in
derdaad taken weg, maar anderzijds trekt de
inschakeling van de computer evenzovele, zo
niet meer, taken aan.
Verder zou ik deze summiere opsomming willen
besluiten met enkele voorbeelden van resul
taten, zoals deze door de bij de Meetkundige
Dienst in gebruik zijnde computer worden ge
leverd.
LZV
-
.J,
1
til*1
%fï-,
"i I
274
RIJKSWATERSTAAT
'WIJ BEREKEND DOOR
'Z,|d.L
Punt Pn
Azimuth 9 (n-i)ti
Hoeh/Jn
correcte 0
6
L a\*
Azimuth 9'(n..)n
Cx
Zr,de L
(n.,)n
Punl P„
i i Só •x o
r i
-xjSssjS
'S/SJ0,!J/
V /v
t iivtfa
xjSsoSs
"■>6
vis
- ;jS&sic
- iisj/aa
aSxijx
as16 is
- &U a/y
xsfa/S'
f 00
«wé)
Jf
X JSJ/ Ijt
X 6//JS/0
00/
rjS
OSéSjs
>tiS0jyx>0
0SO
R
xj3ZS i"
r £S/jS£/
VS,
as/cas
xjSlJ/t
t asuss/
0S X
Zli yaer
7:'^'
X JSA 1C
£ssj s
SÜ If
i>8jo*>
hoi9-*7
- xjs/ssj
f ofvt66
fójSj'*
X iSJO.fi
y;
B.— y .f ..TV
i. SS,
XJS/v SS
as v
-XlSljHj
ij X J 9
- XjS/S.SJ
zjSft.JO
r ót?szé 23
f ÓSsjS v/
- 1 S stj.ua
ij is/
- 1 Jff/i'fa'
oSÓJótó
0SS/2'"J
r
-l>Sitl
t J S/OJ7
6S6jP VI
0S&
2i«V or'
-i iS&oif
at JU lit
- x J i
ós/js "i
sa;
- 't\S/sllS
*ij* 1 f,J
x óSSjS* l
:jSS/j£>
- x ia sj
r 6asa jl
Een voorbeeld van de berekening van x- en y-coör-
dinaten van detailpunten op de weg-as (kilometrering),
zoals deze in de dertiger jaren m.b.v. een Brunsviga
handrekenmachine werd uitgevoerd.
