Het gebruik van de
Geodimeter model 6
voor detailmeting
1. Inleiding
Ontwikkelingen in de elektronica hebben het
mogelijk gemaakt elektro-optische afstandme
ters te construeren die in de landmeetkundige
praktijk gebruikt kunnen worden. De Geodi-
meter is een van de oudste apparaten van dit
type. Het model 6 is een van de nieuwste in
strumenten in de serie, die door de firma Aga
geproduceerd wordt. Het instrument is ontwor
pen voor het meten van afstanden met een
lengte gelegen tussen 15 meter en enkele kilo
meters.
Andere toepassingsmogelijkheden van het in
strument dan bij de meting van meetkundige
grondslagen worden sporadisch benut. De toe
passing bij detailmeting behoort tot deze cate
gorie. Toch kan deze mogelijkheid een aan
trekkelijke zijn.
Een groot voordeel van elektro-optische ap
paratuur ten opzichte van optische is de grotere
reikwijdte van het instrumentarium met behoud
van dezelfde of hogere meetnauwkeurigheid.
Hierdoor kan de benodigde meetkundige grond
slag sterk worden beperkt. Dit voordeel speelt
vooral een rol bij metingen met een geringe
puntdichtheid van de op te meten detailpunten.
Het voordeel van elektro-optische apparatuur
ten opzichte van optische apparatuur waarbij
een horizontale baak wordt gebruikt is boven
dien de vlottere opstelling op het detailpunt.
Het opstellen op het detailpunt van een jalon
met een reflector die niet nauwkeurig gericht
doch slechts verticaal gehouden moet worden
is voldoende.
De jongste ontwikkelingen bij de elektro-op
tische afstandmeters gaan in de richting van
tachymeters waarop, na een kortdurende auto
matische lengtemeting, direct de afstand afge
lezen kan worden. Met hetzelfde instrument kan
men ook de richting naar het punt meten. Met
de Geodimeter model 6 is het niet mogelijk
richtingen naar detailpunten te meten. De toe
passing van dit instrument bij de detailmeting
moet dan ook gezien worden als een overgangs
fase naar toepassing van speciale elektro-op
tische tachymeters. Voor diensten die een
Geodimeter bezitten of voordelig kunnen kopen,
kan deze toepassingsmogelijkheid aantrekkelijk
zijn.
Door de soms grote voerstraallengte zal men
grootschalige kaarteringen niet met een pool-
coördinatograaf kunnen uitvoeren. Men zal dan
de detailpunten in coördinaten moeten bereke
nen. De beschrijving van het meetsysteem is
hierop gericht.
De mogelijkheid de benodigde berekeningen,
die gedaan moeten worden vóór de berekening
van de coördinaten, met een computer te ver
richten is niet onderzocht.
Voor een goed begrip zal eerst een summiere
beschrijving worden gegeven van de werking
van het instrument .Vervolgens wordt het ont
wikkelde systeem in grote lijnen besproken,
waarna op details wordt ingegaan. Tenslotte
worden enkele conclusies getrokken uit een
proefmeting die opgezet is om het beschreven
systeem te toetsen.
2. Werking van de geodimeter model 6
Het licht van een in de Geodimeter gebouwde
lichtbron treedt via twee polaroidfilters en een
Kerrcel naar buiten (Fig. 1). De polaroidfilters
door ir. A. C. Visser
Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij
295
Thans werkzaam bij het Instituut voor Cultuur
techniek en Waterhuishouding te Wageningen.
