Specialisatie, met name de
landmeetkunde, in onze huidige
samenleving en dit in verband
gebracht met de werkverhoudingen
door A. Zevenbergen, personeelsfunctionaris aan de T.H.
Twente te Enschede, tot voor kort medewerker op de land
meetkundige afdeling van Gemeentewerken Hengelo.
Inleiding
Het vak landmeetkunde wordt in onze maat
schappij ervaren als een specialistisch vakge
bied. Een vakgebied dat in veel gevallen als
een specialisme in de sector van de weg-en-
waterbouwkunde wordt gezien. We leven nu in
een tijd die wordt gekenmerkt door het ont
staan van veel nieuwe vakken. Deze nieuwe
vakken zijn vrijwel alle specialistisch van aard
en ze zijn er vroeger nooit geweest. Het vak
landmeetkunde is niet ontstaan in de moderne
tijd. Het heeft echter wel in onze tijd veel rui
mere toepassingsmogelijkheden gekregen. Als
zodanig kan het duidelijk worden gezien als
een specialisme, ontstaan uit de weg-en-water-
bouwkunde.
Maar de landmeetkunde die zich ten doel
stelde het aardoppervlak af te beelden op
kaarten, wordt al sinds eeuwen bedreven.
In een later stadium, toen het kadaster was
ontstaan, is de landmeetkunde een zeer we-
zelijk onderdeel van de kadastrale dienst ge
worden. Er moesten kadastrale kaarten komen
om de eigendomstoestand te kunnen admini
streren. Deze „grondboekhouding" stond ten
dienste van de heffing van grondbelasting.
In de loop van de jaren is het kadaster van
„grondbelasting-kadaster" toegegroeid naar een
„eigendoms-kadaster". Dit onder invloed van
de eis in het rechts-verkeer, dat eigendomsgren-
zen éénduidig en nauwkeurig vastgelegd dienen
te zijn.
De kadastrale dienst is dan ook de dienst die
vanaf het ontstaan, gebruik gemaakt heeft van
de landmeetkunde.
Jarenlang is de landmeetkunde een vrij geïso
leerd vakgebied geweest. Slechts binnen de
kadastrale dienst werd ze intensief toegepast.
De noodzaak echter om kaarten te maken
voor diverse doeleinden wordt steeds groter.
Als doeleinden noemen we hier bv.: maken
van uitbreidingsplannen, traceren van wegen,
inzicht in hoogteligging van terrein (hoogte-
kaarten), beheerskaarten.
Een kaart dient als basis voor plannen en om
er bepaalde gegevens aan te ontlenen. Deze
ruimere toepassing van de landmeetkunde is
een gevolg van het willen realiseren van
steeds groter en ingewikkelder plannen. Die
plannen kunnen o.a. gericht zijn op stadsuit
breidingen, nieuwe weg-tracé's, waterbeheer-
sing.
De landmeetkunde biedt de mogelijkheid om
de beschikbare ruimte en de plaatselijke situa
tie nauwkeurig op de kaart te zetten. Nader
hand worden dan de uitzettingen verzorgd.
Door de steeds schaarser (en daardoor duur
der) wordende grond kunnen we met het op
stellen van de plannen weinig meer aan het
toeval overlaten. Bij diensten en bedrijven als
Rijkswaterstaat, Provinciale Waterstaat, Ge
meenten, Waterschappen, Cultuurmaatschap
pijen en Ingenieursbureaus is de landmeet
kunde daarom niet meer weg te denken.
Binnen het vakgebied Landmeetkunde zijn in
onze moderne tijd ook weer allerlei specialisa
ties ontstaan. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
fotogrammetrie, plaatsbepalingssystemen, re
ken- en tekenmethoden met gebruikmaking van
de computer.
Onder invloed van de hierboven geschetste
ontwikkelingen zijn er steeds meer en betere
opleidingsmogelijkheden in de landmeetkunde
ontstaan.
326
