Het internationaal instituut
voor luclitkaartering en aardkunde (ITC)
De luchtfoto als ontwikkelingsinstrument
Het belang van de luchtfoto ten behoeve van
ontwikkelingsprogramma's is gemakkelijk te on
derkennen. Wil men een gebied economisch
ontwikkelen en de welvaart vergroten, dan zal
men eerst betrouwbare gegevens dienen te ver
krijgen over de topografische situatie, de be
schikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen en
de vraag in welke mate de natuurlijke omgeving
door menselijke activiteit is gewijzigd.
Ofschoon het natuurlijk mogelijk is deze infor
matie in te winnen zonder gebruik te maken
van luchtfoto's, heeft de ervaring geleerd dat in
vele gevallen weinig bereikt is als gevolg van de
uitgestrektheid en moeilijke toegankelijkheid
van vele gebieden, en ook door het gebrek aan
vakkundig personeel. De tijdfactor speelt even
eens een belangrijke rol in het ontwikkelings
proces: de gegevens zijn nu nodig, niet over vijf
of tien jaar.
Door vermoeiend en tijdrovend veldwerk over
bodig te maken en door de vereiste gegevens
tegen veel lagere kosten aan tijd en mankracht
ter beschikking te stellen, heeft de luchtfoto
bewezen deze problemen op te kunnen lossen.
Om deze reden werd in 1949 in kringen van de
Verenigde Naties te New York het idee ge
opperd een internationaal training-centrum voor
luchtkaartering op te richten ten behoeve van
de ontwikkelingslanden.
Prof. dr. W. Schermerhorn te Delft, een voor
aanstaand expert op dit vakgebied, zag in dit
centrum onmiddellijk de mogelijkheid tot een
Nederlandse bijdrage aan het ontwikkelings
programma van de Verenigde Naties en gaf zijn
volle medewerking aan de verwezenlijking van
het denkbeeld. Het voorstel had op geen beter
moment kunnen komen om weerklank in Ne
derland te vinden. De veranderde verhoudingen
in de wereld in het algemeen en met Indonesië
in het bijzonder had de vraag naar voren ge
bracht hoe de Nederlandse schat aan over
zeese kennis en ervaring, opgedaan in werk
zaamheden op het gebied van onderneming,
bestuur en wetenschappelijk onderzoek, het best
kon worden gebruikt.
Een interdepartementale commissie was zojuist
tot overeenstemming gekomen over de basis
voor een Nederlands hulpprogramma en de
Minister van Onderwijs had aanwijzingen ge
formuleerd voor het instellen van een Staats
commissie die tot taak had op korte termijn de
middelen te bestuderen waarmee het hoger
onderwijs aan de nieuwe wereldsituatie kon
worden aangepast.
Een internationaal centrum, gebaseerd op Ne
derlandse wetenschappelijke ervaring en be
doeld om te voorzien in een training-programma
dat op de ontwikkelingslanden was gericht, was
het ideale antwoord op deze vraag. Het duurde
daarom niet lang voor het „International Trai
ning Centre for Aerial Survey" (algemeen
ITC genoemd) opgericht werd met machtiging
van de Ministers van Onderwijs en Landbouw;
de Stichtingsakte werd op 11 juli 1950 door de
voorzitters van de besturen der Delftse en Wage-
ningse hogeschool gepasseerd.
Deze samenwerking, die zich spoedig uitstrekte
tot het Geologisch Instituut van de Leidse Uni
versiteit, gaf duidelijk het veelvoudig karakter
aan van de werkzaamheden die door het nieuwe
centrum vanaf het begin ontwikkeld werden.
Fotograinnietrische kaartering
De voornaamste bijdrage tot de opleiding aan
het ITC wordt geleverd door de Afdeling Foto-
grammetrie, die zich speciaal toelegt op het om
zetten van luchtfoto's in topografische kaarten
door middel van zeer verfijnde instrumenten.
Het nut van luchtfoto's voor genoemd doel is
duidelijk: de verticaal genomen luchtfoto is op
zichzelf al een soort kaart. Zulke „kaarten" zijn,
speciaal op het gebied van militaire verkennin
gen, al van belang geweest sinds de eerste foto's
vanuit een ballon genomen werden.
Tussen dit soort verkenning via luchtfoto en
een betrouwbare en nauwkeurige kaarterings-
techniek die met de meer conventionele metho
den kan wedijveren, ligt een lange weg. Wat de
kaart, vervaardigd langs fotogrammetrische
methoden, zo waardevol heeft gemaakt voor de
ontwikkelingslanden is echter niet zo zeer de
grote nauwkeurigheid van de kaarten als wel
de snelheid waarmee ze geproduceerd kunnen
worden; zonder luchtfoto's zou het maken van
vele topografische kaarten eenvoudig niet mo
gelijk zijn in verband met de zeer hoge kosten
aan tijd en geld.
9
