BERICHTEN VAN EN
UIT HET NGL
VERSLAG RAYONBIJEENKOMST
EINDHOVEN
In het gebouw van het Academisch Genoot
schap hield de heer A. D. Kakebeeke op 27
april j.l. een lezing over historische geografie.
De heer Kakebeeke, adjunct-archivaris van
Eindhoven, vervult een stimulerende rol in het
Brabants Heem, samenbundeling van heem
kundige verenigingen. De spreker is ook een
deskundige wat betreft de studie van het ont
staan van bewoningskernen sinds onze vroegste
geschiedenis. Duidelijk is dat voor deze studie
naast geschreven bronnen en tekens die bij op
gravingen in de bodem gevonden worden, het
raadplegen van uit de historie overgeleverd
kaartmateriaal onmisbaar is.
De heer Kakebeeke belichtte in zijn lezing tal
van interessante zaken. Zo werd uitvoerig in
gegaan op de grondslagmetingen door Romein
se landmeters. In het veld werden met behulp
van een winkelkruis vierkanten uitgezet, de
hoekpunten daarvan werden gemarkeerd met
palen, waarop coördinaten in de vorm van sym
bolen waren ingebeiteld. Op de hoofdlijnen van
dit vierkantennet werden wegen aangelegd. De
ligging van percelen werd aangeduid door deze
te situeren in het vak waarvan de naam uit de
coördinaten werd afgeleid. Op een vertoonde
dia van een luchtfoto van een terrein in de Po-
vlakte was het oude vierkantenpatroon duide
lijk zichtbaar.
Bestudering van oude kaarten heeft ook in
Brabant op enkele plaatsen zulke vierkanten
(met uniforme zijdelengten van 20 acta =707
meter) aan het licht gebracht. In het gebied
nabij Waalre waar aldus een aan de kaart ont
leend vermoeden van Romeinse ontginningen
werd toegekend, werden nadien aan de wegen
op de ruitlijnen de eerste vondsten van Romein
se oorsprong gedaan!
De spreker behandelde ook uitvoerig het ont
staan van dorpen en gehuchten in de middel
eeuwen, driehoeksvorm rond drinkkuil (plaet-
se), verkaveling rond „Einzelhöfe" e,d. De
akkervorm hield direct verband met de tech
nische mogelijkheden van de landbouwwerktui
gen in die tijd (langrepelakkers).
Eindhoven is in 1486 door de activiteiten van
Maarten van Rossum en zijn gezellen verwoest.
Kaarten van vóór die tijd zijn niet aanwezig. Wel
beschikt men over 2000 a 3000 akten, waarin
onroerend goed wordt overgedragen. Deze ak
ten zijn opgemaakt tussen 1380 en 1486. Uit
voerig worden hierin ligging en belendingen
omschreven. Tezamen met functionarissen van
de T.H. stelt men nu een codering op van de
vele aanwezige omschreven situeringen. Er is
goede hoop dat een computer aan de hand van
deze informatie de stadsplattegrond van vóór
1486 zal kunnen uittekenen.
Het is niet mogelijk om in dit korte bestek een
verdere opsomming te geven van de vele ver
scheidene zaken, die de heer Kakebeeke bij
het vorderen van de avond in verhoogd tempo
aan de toehoorders opdiende. Duidelijk werd
het gebodene door de aanwezigen op hoge prijs
gesteld, mede doordat de spreker zijn lezing
herhaaldelijk toespitste op de vele raakvlakken
van zijn vak met landmeetkunde en kadaster.
Het is spijtig dat slechts een 30-tal belangstel
lenden aanwezig was.
F. Ameling
JAARVERGADERING VTAK
Op maandag 24 april j.l. werd in restaurant
Engels te Rotterdam de algemene ledenverga
dering 1972 van de Vereniging van Technische
Ambtenaren van het Kadaster gehouden.
Tevens werd herdacht dat de vereniging 75 jaar
geleden, op 1 augustus 1897, in café „Het
Gouden Hooft" te 's-Gravenhage werd opge
richt.
's Morgens werden verschillende voorstellen
behandeld en hield de voorzitter, de heer J. J.
Vermeulen, zijn jaarrede waarin hij zijn grote
bezorgdheid uitsprak over de gevolgen voor het
personeel van de komende reorganisatie bij het
Kadaster en de Openbare Registers.
Voor de heer Vermeulen was dit de laatste
vergadering, waarvan hij de leiding had. De
secretaris, de heer J. Koning, sprak de schei
dende voorzitter toe en bracht hem dank voor
het voor de vereniging verrichtte werk. Een
groot applaus van de 300 aanwezigen onder
streepte dit dankwoord.
Met grote meerderheid van stemmen werd tot
zijn opvolger gekozen de heer M. J. Scheele.
De heer C. A. Boelens werd herkozen en tot
zesde lid van het bestuur werd gekozen de heer
E. S. M. Spronk.
In verband met het 75-jarig bestaan werden
tot lid van verdienste benoemd mej. C. A. C.
Best en de heren K. van Houten. S. de Moor,
134
