Was voorheen het berekenen van een snellius-
punt een hele onderneming, vorenstaande effi
ciënte bewerking vergt slechts weinig tijd. Be
halve de gegevens behoeven slechts genoteerd
te worden: cotg a en cotg B; de coördinaten
van C; de coördinatenverschillen x en y; x y
en y x en het eindresultaat.
Afdoende controle wordt bereikt door de argu
menten AP, MP en BP te berekenen (die heeft
men voor de vereffening toch nodig), waaruit
a en B volgen.
De instelling en het doorlopen van rechten in
de rekenmachine
Vorenstaande bewerkingen bestaan allemaal uit
het instellen en doorlopen van rechten in de
rekenmachine, een systeem, waarin nagenoeg
alle landmeetkundige berekeningen kunnen
worden gevat.
De bewerkingen van de schema's I en II kun
nen in figuur 4 worden gevolgd.
In de figuur zijn door M rechten getrokken
evenwijdig aan de x- en y-as, die de cirkels
snijden in S en T. De door S1 en S2 getrokken
rechten, evenwijdig aan de y-as, snijden de
y
cirkels in de hulppunten C en D. De bewerking
wordt begonnen met het instellen van een
rechte door het punt A met als richtingstan
gens: tg (300 a) cotg a Het omwente-
lingsregister wordt gedraaid naar Yu, waardoor
XS1 Xc in het resultaatregister verschijnt; de
machine heeft de rechte ASt doorlopen. In
plaats van nu de rechte BS2 te doorlopen met
als richtingstangens: tg(100 B) cotg B,
kunnen we een doorgaande bewerking bereiken
door een rechte evenwijdig aan BS., te kiezen
vanuit Sj naar U. Xv XB is dan gelijk aan
Xc XD. Op overeenkomstige wijze door
loopt de machine de loodrecht daarop staande
rechten AT1 en TXV voor het bepalen van Yc
en y.
Eerherstel voor de methode Cassini
In het VTAK-orgaan van september 1957, blz.
175, vroeg ik eerherstel voor de methode Col
lins, door daarvan een bewerking te geven, die
nog mooier is dan de methode Cassini en er
praktisch weinig voor onderdoet. Zij geeft bo
vendien de sleutel voor de fraaiste oplossing
van het probleem van Hansen. Op de HTS
schijnt helaas nog steeds geleerd te worden, dat
voor het probleem van Collins slechts een loga
ritmische oplossing bestaat.
V
187
En in bovenstaand schema Ilia kan hij nooit de
grootste waarde vermijden; als tg DC 1000, dan
zal hij een fout kunnen maken van 50 cm!
Fig. 4.
