In het dichtstbevolkte land van Europa, met
een grote schaarste aan grond, wordt ruimtelijk
beheer en ruimtelijke ordening steeds belang
rijker en noodzakelijker. Voor dat ruimtelijk
beheer is het kadaster één van de belangrijkste
informatiebronnen voor de overheid.
De verdere ontwikkeling van de dienst zal dan
ook duidelijk in die richting gaan.
Bij de vormgeving van ons land verricht de
kadastrale dienst sedert 1 november 1925 ook
in het uitvoerende vlak belangrijk werk. Bij een
speciaal onderdeel van het kadaster - de ruil-
verkavelingsdienst - treedt de landmeter niet
alleen op als degene die de terreinstoestand op
meet en de zakelijke rechten registreert, maar
hij deelt de gronden ook opnieuw in, als advi
seur van de door de wet ingestelde instanties.
De ruilverkavelingsdienst heeft thans het ruim
telijk ordenen van bijna 600.000 ha onder han
den, dat is bijna 1/5 deel van de oppervlakte
van ons land, terwijl sedert 1925 in totaal
435.000 ha is gereedgekomen en geheel nieuw
is ingedeeld en nog eens ca 500.000 ha in
voorbereiding is.
Ook hier is sprake van een ontwikkelings
proces. Het herindelen van de bodem wordt
steeds ingewikkelder en complexer. Gecompli
ceerder zowel in verband met de vigerende
bestemmingsplannen als met de verlangens op
het gebied van landschapsaankleding, natuur
bescherming, milieuhygiëne en recreatie. De
ruimte waarin we leven in dit land krijgt im
mers een steeds veelzijdiger functie. Ongeveer
650 medewerkers van de dienst zijn in deze
ruilverkavelingssector werkzaam. In steeds
meerdere mate worden bij deze werkzaam
heden geautomatiseerde technieken toegepast.
Maar niet alleen in het kader van de ruilver
kavelingen wordt door deze diensttak belang
rijk werk verricht, ook bij bijzondere gebeur
tenissen als de herverkaveling van Walcheren
na de oorlog, de regeling van nieuwe rechts
verhoudingen na de stormramp in Zeeland en
om een voorbeeld van deze tijd te noemen,
binnenkort bij de reconstructie van Midden-
Delfland.
Voor de ontwikkeling en realisatie van bestem
mingsplannen verschaft de kadastrale land
meetkundige dienst daarnaast jaarlijks van ca.
20.000 ha middels hermeting nieuw grootscha
lig kaartmateriaal. Bij deze werkzaamheden
wordt thans veelvuldig gebruik gemaakt van
elektronische en elektro-optische meet-appa-
ratuur.
Als grootste en centrale landmeetkundige dienst
van dit land - naast de meer gespecialiseerde
meetdienst van de Rijkswaterstaat en de Topo
grafische dienst van Defensie - is het kadaster
verder belast met de aanleg en het onderhoud
van een landelijk net van driehoekspunten in
het kader van het coördinatenstelsel der Rijks
driehoeksmeting. Door dat centrale coördina
tensysteem is het mogelijk de metingen van alle
landmeetkundige diensten technisch te coördi
neren. Alles kan in één meetkundig verband
worden gemeten.
Moderne elektro-optische meetapparatuur
maakt het ook hier mogelijk om met zeer grote
nauwkeurigheid in relatief korte tijd kilometers
lange afstanden te meten. Een enorme voor
uitgang in technisch opzicht en een besparing
aan kosten en tijd.
Dit zijn drie voorbeelden van kadastrale acti
viteiten die aantonen dat het al lang niet meer
alleen gaat om registratie van zakelijke rechten
op de grond alleen. Bij de herstructurering van
het platteland en de uitbouw en ontwikkeling
van de stedelijke kernen speelt de dienst een
belangrijke rol.
Onze tijd wordt gekenmerkt door de snelle
opeenvolging van veranderingen. Niet de ver
anderingen zelf, maar de mate waarin wordt
gewijzigd en de frequentie daarvan verbazen
ons nog. Wij worden - zoals de Amerikaanse
schrijver Alvin Toffler het uitdrukt in zijn in
1970 verschenen bestseller Future Shock -
„overwhelmed by change". In de sfeer van de
bestuurlijke activiteiten met het vaste goed zien
wij dat bijna ons gehele land op de schop wordt
genomen. Naast de herstructurering van het
platteland gaat de stadssanering ongetwijfeld
steeds belangrijker worden. Die staat pas aan
het begin van de ontwikkeling. Maar er is nog
zoveel meer. Wegenaanleg op grote schaal.
Grote havenwerken, als sprekend voorbeeld
Europoort. Ontwikkelingen in de recreatieve
sfeer. Aanleg van leidingstraten. Andere maat
schappelijke opvattingen, niet alleen ten op
zichte van de taak van de overheid, maar in dit
verband bijv. ook de sterk toenemende prefer-
rentie voor het eigen woningbezit. Grondslag
van deze maatschappelijke verhoudingen zijn
de snelle bevolkingstoeneming, gepaard met
een nog snellere toeneming van het aantal ge
zinnen en de vanzelfsprekende eis dat Neder
land in de pas blijft lopen met de algemene
welvaartsstijging van de Westerse landen na
de oorlog. Dit bracht de noodzaak met zich
mede dat ons land zich in korte tijd omscha
kelde tot een sterk geïndustrialiseerde Staat,
een ontwikkeling die zich thans aan ons mani
festeert in de eis dat wij een samenleving rea
liseren die niet alleen op welvaart maar ook
op welzijn is gericht, op verhoudingen die
196
