verschijnen (1675). Zijn „Britannia" was een foliodeel met 100 wegenkaarten en 200 blad zijden verklarende tekst, maar toen werd alleen deel I uitgegeven. Eerst in 1698 verscheen de 2e editie, in 1699 gevolgd door een zakfor maat-uitgave van de tekst alleen. (De Quarter master's map van 1671 is de enige uitzonde ring). De meeste graveurs van Saxton waren Neder landers en Vlamingen. Naast de Vlaamse gra veurs Remigius of Remy, Hogenberg van Mechelen, van wiens vier kinderen Frans en Remy naar Engeland trokken en Leonard Ver- woort van Antwerpen, die vijf kaarten onder tekende, verschijnt in deze rij ook de naam Corn, de Hooghe van Den Haag (overl. 1583), die pretendeerde een natuurlijke zoon van kei zer Karei V te zijn. (Het opschrift op kaart 14 luidt nl.: Norfolciae Comitatus1574. Cornelius Hogius sculp- sit). Uit dit feit is mogelijk de bewering voort gekomen, dat de Saxtonkaarten in Nederland zijn gedrukt, maar bewijzen hiervoor zijn in de voorhanden zijnde documenten niet gevonden. Ook het papieronderzoek wees daar niet op. In de Latijnse uitgave zijn alle kaarten voorzien van de aantekening: Christophorus Saxton des- cripsit. Zijn motto was tot 1576: Pestis Patriae Pigrities, in de latere jaren: Industria Naturam Ornat. Chubb meent, dat Saxton mogelijk de kaarten van de graafschappen in Wales zelf graveerde. Andere schrijvers vermelden dit niet. Zijn atlas is blijkbaar goed verkocht, gezien het aantal kopieën, dat de eeuwen overleefde en gezien de verschillen tussen die kopieën. De opvatting dat de kaarten reeds dadelijk voor een uitgave als atlas zijn samengesteld, vindt zijn verklaring in de uniforme grootte van de platen (waaruit weer volgt, dat er soms meer dan één kaart op zo'n plaat voorkomt) en de grote verscheidenheid van schalen. Van deze eerste gedrukte graafschapskaarten zijn de on gekleurde zeldzamer dan de gekleurde. Aan een gedetailleerde bespreking van de kaar ten afzonderlijk komen wij niet toe. Het zou te veel ruimte vragen. Indien het mogelijk was, dan zou zeker „Southamptonia" met zijn „bea- aMsaawtwHP 216 1r 1 (n>t. f i ifnmt* U Kaart van Somerset van Chr. Saxton; afmetingen 18j/£ x 14)4 inches.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1972 | | pagina 8