Jaarverslag Staatsbosbeheer 1971
Het door Staatsbosbeheer te Utrecht uitgege-
geven jaarverslag over 1971 (108 blz., vele
foto's, statistieken en kaartjes) geeft uitgebreid
en op prettige wijze verslag van haar werk
zaamheden.
Achtereenvolgens komen aan de orde: natuur
behoud, bosbouw, landschapsbouw, het werk
in de provincies en een aantal bijzondere on
derwerpen.
Het op blz. 47 e.v. voorkomende artikel over
het landschap in de ruilverkavelingen nemen
wij hieronder over.
Het landschap in de ruilverkavelingen
De zorg voor het landschap en het behoud van
natuurgebieden nemen een grote plaats in bij
de voorbereiding en de uitvoering van de ruil
verkavelingen. In de loop der jaren is de bege
leiding van deze werken door deskundige
instanties op het terrein van het natuur- en
landschapsbeheer steeds intensiever geworden.
Dit heeft ertoe geleid dat de informatie omtrent
de hier bedoelde belangen reeds in het eerste
stadium kan worden verkregen.
In de jaarlijkse behandeling van het meerjaren
plan in de Centrale Cultuurtechnische Commis
sie hebben de vertegenwoordigers van het na
tuurbehoud zowel van particuliere organisaties
als van de overheid de mogelijkheid hun oordeel
te geven over de wenselijkheid van het al dan
niet in voorbereiding nemen van ingekomen
aanvragen. Ook kunnen daarbij prioriteiten
worden gesteld met het oog op de belangen van
natuur en landschap.
Bij het in voorbereiding nemen van ruilver-
kavelingsaanvragen worden vervolgens door
deskundigen van het Staatsbosbeheer gedetail
leerde inventarisaties verricht, die de basis vor
men voor onderzoek en rapportering door de
Natuurwetenschappelijke Commissie van de Na-
tuurbeschermingsraad. Het oordeel van deze
commissie over de waarde van aanwezige na
tuurgebieden en landschapselementen vormt
daarna één van de uitgangspunten van het door
het Staatsbosbeheer op te stellen landschapsplan
voor de ruilverkaveling. Naast de te sparen ele
menten vormen wenselijk geachte nieuwe voor
zieningen, in het bijzonder bossen en andere be
plantingen, de bouwstenen voor de landschaps
plannen. Tijdens de voorbereidingsperiode, die
zich veelal over verscheidene jaren uitstrekt,
wordt dit plan in samenhang'met het plan van
wegen en waterlopen uitgewerkt. Ook tijdens
deze periode bestaat er gelegenheid tot beraad
met natuurbeschermingsinstanties omtrent mo
gelijke vragen aangaande het behoud van na
tuurgebieden. Tijdens de behandeling in de
Centrale Cultuurtechnische Commissie van het
ruilverkavelingsrapport, waarvan het land
schapsplan een onderdeel vormt, worden
voorts de natuurwetenschappelijke en de land
schappelijke waarden nogmaals getoetst aan de
andere te treffen maatregelen en voorzieningen.
In de uitvoeringsfase, die in de regel ook ver
scheidene jaren in beslag neemt, wordt dan uit
eindelijk de reconstructie van het landschap en
het instandhouden van de natuurgebieden be
geleid door het Staatsbosbeheer, waarvan een
deskundige aan de Plaatselijke Commissie is
toegevoegd.
De verwerving van gronden voor de opbouw
of instandhouding van het landschap vormt een
belangrijke factor bij het landinrichtingsbeleid
zoals dat sinds een aantal jaren in de ruilver
kavelingen wordt gevoerd. Voor essentiële en
zuiver plaatsgebonden landschapselementen
opent art. 13 van de Ruilverkavelingswet de
mogelijkheid van toewijzing van de desbetref
fende gronden aan openbare lichamen. Daar
naast worden de aankopen van de Stichting Be
heer Landbouwgronden mede benut voor het
realiseren van andere structuurbepalende on
derdelen van het landschapsplan. Deze maat
regelen maken het mogelijk om de toekomstige
struktuurelementen van het landschap, voorzo
ver zij door natuurgebieden of belangrijke
nieuw aan te brengen beplantingen worden be
paald, in eigendom, beheer en onderhoud aan
daartoe geëigende instanties te doen overgaan.
Voor een duurzaam en doelmatig landschaps
beheer is dat van groot belang.
De snelle ontwikkelingen in de landschaps
bouw en het natuurbeheer brengen met zich me
de dat in de landschapsplannen van de laatste
jaren de grondverwerving een sterker accent
kreeg dan voordien het geval was. Aangezien
de volledige procedure van voorbereiding en
uitvoering dikwijls een periode van 8 tot 10
jaren beslaat, vragen daarom de thans in uit
voering zijnde ruilverkavelingen vaak om aan
vullende voorzieningen teneinde de landschaps
bouw meer up-to-date te maken. In overleg met
de plaatselijke commissies en met steun van de
Centrale Cultuurtechnische Commissie blijkt
het mogelijk in verschillende gevallen deze oude
plannen in meerdere of mindere mate aan de
246
