was afgenomen werd toebedeeld aan de Ja
panners van de N.K.K.
Na 27 maart 1935 zou een eventueel protest
van de Volkenbond helemaal niets hebben uit
gehaald, want op die dag volgde Japan het
voorbeeld van Hitier en trad uit deze organi
satie. Sedertdien domineerden uiteraard de mi
litaire belangen bij de bepaling en de uitvoering
van de Japanse gedragslijnen.
Na de bevrijding
Na Pearl Harbour (1941) volgde de uiteinde
lijke tegenstoot Britway (1943) en in 1944
sprongen de Amerikaanse mariniers van het
ene eiland naar het andere. De Japanners volg
den de tactiek van de verschroeide aarde, zodat
van vele eilanden niet veel meer over bleef dan
een puinhoop, met alle gevolgen van dien, ook
voor het Kadaster. Van dertig jaar Japanse
landadministratie (door Amerikaanse kenners
een hoogontwikkeld en verfijnd stelsel genoemd)
waren alle registers, kaarten en veldwerken
onder brandend puin verloren gegaan. Alleen
de 150 grondboeken met 50.000 documenten
en meetresultaten van de Zuidzee Ontwikkelings
Maatschappij konden worden achterhaald.
Even zeldzaam zijn in de afgelopen kwart eeuw
de betonnen grenspalen geworden, waarvan er
door Japanse landmeters sedert 1914 duizen
den waren geplaatst op de knikpunten van de
perceelgrenzen van hun principalen. Doch daar
aan had de invasie niet alléén schuld, maar
ook de menigte Afrikaanse reuzenslakken, die
de kalk uit de stenen, nodig voor de opbouw
van hun slakkehuis, opvreten en zodoende de
grensstenen verpulverd achterlaten.
De eerste jaren na de bevrijding van Mi
cronesia (1944) oefende de United States Navv
het burgelijk bestuur uit. Het militair gezag gaf
voorlopige vergunningen uit voor het gebruik
van gemeenschapsland. Het Amerikaanse Con
gres voteerde 1.000.000 dollar voor de stich
ting van een Trust fonds, om op nog bruikbare
bouwgronden in Saipan, Pagan en Tinian de
structuur van de bouwvoor te kunnen verbete
ren, zodat de inheemse boeren voorlopig voor
uit konden. Daarnaast werd aan personen, van
wie het land door oorlogshandelingen was ver
nield, andere grondstukken uitgegeven. Dat
kon, want tegen 1947 waren door de Naval
Administration de beleidslijnen vastgelegd, ten
aanzien van de naoorlogse landeigendom,
welke tot vandaag de dag nog gelden. In het
kort komen deze hierop neer, dat beslissingen
van de vroegere overheid welke genomen wa
ren vóór de uittreding van Japan uit de Vol
kenbond, als bindend worden beschouwd. Daar
naast evenwel gingen alle rechten op onroerend
goed verkregen door de voormalige Duitse
en Japanse regeringen over op de Trust
Territory of the Pacific Islands. Ofschoon de
Verenigde Staten het beheer uit handen van de
Verenigde Naties hebben ontvangen en beheers-
autoriteit zijn, houdt het Trust Territory Go
vernment het verkregen land in pand voor de
bevolking van Micronesia.
Mutaties van landerijen overgedragen vanuit
het publiek domein naar de Japanse maatschap
pijen of naar Japanse onderdanen na de uit
treding van Japan uit de Volkenbond zijn
ongeldig verklaard. Voor hetzelfde tijdstip geldt
eveneens, dat overdracht van zakelijke rechten
op onroerend goed van particuliere inheemsen
aan de Japanse overheid, aan Japanse corpora
ties of aan Japanse onderdanen, aan een herzie
ning kunnen worden onderworpen. Als de vroe
gere eigenaar aannemelijk kan maken dat de
„verkoop" afgedwongen was of dat hij in feite
een te lage koopsom voor zijn eigendom had
ontvangen, dan bestaat de mogelijkheid van
herstel in zijn vroegere rechten. In het laatste
geval wordt aan hem door de Trust Territory
een officiële verklaring van eigendom uitge
reikt, echter onder de uitdrukkelijke voorwaarde
dat de indertijd ontvangen koopsom in handen
wordt gesteld van het Trust Territory Govern
ment. Doch bewijs maar wat, als de oude do
cumenten zijn verbrand of onder het puin lig
gen en de eigendomsgrenzen van vroeger volle
dig zijn weggeploegd. Onzekerheid is dan al
wat de klok slaat.
De doorzichtigheid van de feitelijke rechtsver
houdingen werd er niet beter op, toen de
Amerikaanse regering in 1958 met name op
het eiland Rota de eilandbewoners aanmoedig
de (in elk geval vergunning gaf) weer weg te
trekken van de hun door de Japanners aange
wezen bouwlanden bij de gedwongen ruilver
kaveling en terug te keren naar hun vroegere
hofsteden met herkrijging van al hun oude
rechten op de grondstukken die in de dertiger
jaren door de „Sugar King" waren ingepalmd.
Want hoe moest men de oude eigendomsgren
zen terugvinden van de kleine perceeltjes, die
door de omvorming van het land tot grote
suikercultures totaal verdwenen waren? En hoe
kon men de omvang vaststellen van de oude
eigendomsrechten, die ook in Micronesia nogal
verschillend zijn? Op een gegeven stuk grond
kon immers in vroeger jaren de een het recht
hebben tot het plukken van de kokosnoten van
de palmen, de ander kon het recht hebben er
zijn huis op te bouwen en soms kon dan nog
de dorpsgemeenschap het recht hebben om er
27
