administratie vertelt o.m. L. Devin in zijn art.:
„Note sur le cadastre Romain du Sud-Tune-
sien", opgenomen in: Bull. Arch, du Comité
19301931, blz. 689 e.v. Zijn conclusie op
grond van een onderzoek van de luchtfoto's
zijn wel merkwaardig. Op het einde van de
regering van Augustus is daar zeer veel grond
onder de soldaten verdeeld. De stukken waren
710 x 710 m.
Hoe de centuriatie geschiedde in dit „africa
nova" is beschreven in: Editions arts et mé
tiers graphiques", 1952, Paris, art.: les actes
privés de l'époque Vandale, fin de Ve siècle;
tablettes d'Albertini"
Het algemeen patroon is aldus: indentiteit en
toestemming van de verkoper, het object
verplichting van de verkoper, garanties, on
dertekening verkoper, getuigen en schrijver van
de akte. In de koop (opgenomen in hetzelfde
geschrift) wordt weer object, identiteit, toestem
ming en prijs verplichting koper omschreven.
Alle akten zijn dus opgemaakt op de Zuidelijke
grens van het oude West-Romeinse Keizerrijk,
nog steeds volgens de voorschriften en in de
terminologie van het klassieke Romeinse recht,
overgebracht naar de Afrikaanse akten-ontwer
per naar een vier-eeuwen-oude traditie.
Voorbeeld:
177
;1W»
Tablet op cederhout. Koopakte uit de 5e eeuw.
Op de Pe dag van het Qe jaar van de regering van
koning Gunthamund heeft Z, die deze akte zal onder
tekenen in tegenwoordigheid van de andere onder
tekenaars, verkocht
af te nemen van zijn „culturae mancianae", gelegen
in het domein van Tuletionos, onderworpen aan het
recht van eigendom van een derde persoon, zo en
zoveel percelen grond op verschillende plaatsen, aan
geduid met hun naam, te weten: in D., in dit gebied,
zo en zoveel oppervlaktematen, waarop zo en zoveel
bomen staan (vijgebomen, olijf- en amandelbomen,
wijnstruiken, wilde ficaria), met hun irrigatiekanalen
en hun impluvium en de toegangswegen, die er aan
grenzen, naastliggenden die en die ten N., Z., O. en
W. enz.
Y heeft heden gekocht van Z, eerder genoemd
bovenomschreven gronden, onderwerp van dit con
tract, met alles wat ze bevatten (en) dat hierboven is
aangeduid, voor (de prijs van) zoveel goudgeld van
goed allooi of/en zoveel folies.
Bovengenoemde prijs van zoveel goudgeld (zoveel
folies) heeft de verkoper Z van zijn koper Y ont
vangen en in bezit genomen, in tegenwoordigheid van
de ondertekenaars, heeft de verkoper omtrent de prijs
niet gereclameerd en niets anders gezegd dan dat hij
die ontving en op de gestelde vraag geantwoord dat
hij de koper) overigens niets schuldig is. (De
verplichtingen van de verkoper zijn in deze akte niet
genoemd).
Tot aan het moment waarop hij heeft verkocht heeft
de verkoper de zaak gehouden en bezeten en op alle
zaken (die hierboven zijn omschreven) heeft hij zijn
rechten uitgeoefend, en te rekenen van heden heeft hij
al deze rechten die hij had, overgedragen op naam
van zijn koper, opdat deze hebbe, houde, bezitte (de
verkochte zaak), opdat hij het gebruike en het genot
er van hebbe, hijzelf of zijn erfgenamen bij voort
during. (Volgen de garanties, door de verkoper en
koper aanvaard).
Als de verkoper of zijn erfgenamen of iemand van
wege de verkoper m.b.t. bovenstaande zaak die het
onderwerp is van deze akte, met inbegrip van alle
rechten er mee samenhangende, openbaart te hebben
gelogen omtrent het bestaan van een aan hem (de
koper) niet medegedeeld recht of uitdrukking geeft
aan zijn wil de koper diens recht te betwisten of hem
in rechte verbiedt vrij te beschikken over de verkochte
zaak, zal hij aan de koper het dubbele van de prijs
geven. Of wel in het geval dat een derde persoon de
verkochte zaak opvordert en bewijst dat hij er rechten
op kan laten gelden op voorwaarde evenwel dat hij
het effectieve recht van uitwinning had, heeft de
koper bedongen en de verkoper belooft te zullen
geven, loyaal en zonder misleiding (zijnde speciaal
