continu en eenduidig gemeten tot een afstand
van 9999,9 meter.
De frequentie waarmee nieuwe gegevens be
schikbaar komen is 1, \y2 of 2. Bij deze meting
is gewerkt met de snelheid van 1 meting per
seconde. Aan de master-unit op het schip was
tevens een registratie-apparaat gekoppeld welke
de twee afstanden (naar het eiland en de wal)
continu registreerde.
Bepaling nulpuntsfouten van het Cubic-systeem
De afstanden die het Cubic-systeem weergeeft
kunnen zekere constante fouten bevatten. Het
is daarom gewenst voorafgaande aan een me
ting deze constante fout te bepalen door het
vergelijken van afstanden, die met een nauw
keuriger systeem bepaald werden. Uit vroegere
metingen is gebleken dat de fout constant is,
zolang er geen veranderingen in de apparatuur
worden aangebracht. De installatie vond plaats
op vrijdagmiddag 14 december 1973 in de in
dustriehaven van Den Helder. De ijking moest
daar in de haven plaatsvinden onder omstan
digheden, die niet geheel representatief waren
voor de uiteindelijke meetomstandigheden. De
oorzaken daarvan waren dat één van de res-
ponders diezelfde vrijdag weer mee terug moest
voor transport per KLM-Noordzee naar het
booreiland op maandag 17 december 1973 en
dat er een constructie voor de interrogator-an-
tenne in het topje van de mast nodig bleek te
zijn. De interrogator-antenne kon daarom maar
1,5 m boven het stuurhuis worden geplaatst,
hetgeen qua opstelling minder gunstig is i.v.m.
reflecties via obstakels op het stuurhuis. Om de
eventuele invloeden van reflecties bij het bepa
len van de constante fouten enigszins te vermin
deren zijn voor iedere responder 2 opstellingen
gebruikt in een omgeving zonder obstakels. Het
systeem waarmee bij deze meting de met Cubic
Autotape gemeten afstanden werden gecontro
leerd was Cubitape, een elektro-optische af
standmeter met een standaardafwijking van en
kele centimeters. De resultaten zijn hieronder
tot in onderdelen van meters vermeld.
De gemiddeld gemeten afstanden, die in de ko
lom cubic autotape opgegeven zijn, werden be
paald uit 35 metingen. De hier berekende con
stanten zijn direct als correctie toegevoegd aan
de gemiddelde gemeten afstanden, zie pag. 244.
Opstelpunten
De hoogte van de responder-antenne op het he-
licopterdek van het booreiland was ca 30 m,
terwijl de hoogte van de antenne op het meet-
vaartuig, de mammoth ca 17 m bedroeg. Van
wege de „radio line of sighf'-voorwaarden van
de elektronische plaatsbepalingsapparatuur wa
ren daarvoor op de wal opstselpunten nodig op
hoogten van ongeveer 40 tot 50 meter. De eni
ge punten die daarvoor in aanmerking kwa
men waren de vuurtorens langs de Nederlandse
kust. Van het Loodswezen werd toestemming
verkregen voor het maken van opstellingen op
de torens. Om een goede plaatsbepaling moge
lijk te maken werden de vuurtorens in Egmond
aan Zee, in Huisduinen, op Eierland en op Ter
schelling gekozen. Door het meten van de af
standen naar opstelpunten op deze 4 torens was
het mogelijk de plaatsbepaling intern te contro
leren omdat 2 afstanden overtallig zijn. Van
deze 4 torens was het verschil tussen de rich
tingen vanaf het booreiland naar de vuurtoren
in Egmond aan Zee en naar de vuurtoren Bran-
daris op Terschelling het grootst, namelijk ca.
82°.
Meting
Met behulp van de Frisian Island Chain werd
naar een van te voren berekende positie geva
ren. Deze positie was gekozen op ongeveer één
km uit de verbindingslijn vuurtoren-booreiland
op zodanige afstand tot de twee responder-an-
tennes dat werd voldaan aan de „radio line of
sighf'-voorwaarden. Vanuit deze positie werd
de verbindingslijn vuurtoren-booreiland ge
kruist onder een bij benadering rechte hoek,
echter zodanig dat het schip zo weinig mogelijk
slingerde. Het is bij deze apparatuur van
belang in verband met de ontvang- en zend-
hoek van de omnidirectional antenne dat deze
niet meer slingert dan ca. 10° in de richting van
de te meten afstanden. Bij elke line-crossing
werden 500 tot 600 keer beide afstanden ge-
le opstelling
2e opstelling
aangehouden
constanten
cubic
auto
tape
st
afw.
cubi
tape
ver
schil
cubic
auto
tape
st.
afw.
cubi
tape
ver
schil
responder 1
responder 2
404.9
401.8
1.5
1.5
404.6
402.3
0.3
0.5
351.5
353.1
1.0
0.8
351.7
351.7
0.2
1.4
0,0 meter
1.0 meter
242
