6 ch
6
0
Q
Vormgeving van
puntsymbolen
op grootschalige
topografische kaarten
i n
6
X
0
V
y
X
V
V
n~
X
s
9
O
door ing. A. 3Roelse, technisch ambtenaar A bij de
landmeetkundige afdeling gemeente Rotterdam.
Inleiding
Het is ongebruikelijk alle topografische ken
merken door middel van metingen te registre
ren; door het toepassen van een uitdunningsbe
ginsel, het generaliseren, wordt de hoeveelheid
te verzamelen gegevens gelimiteerd. Op die ma
nier wordt bovendien de groep objecten ge
vormd die wel worden geregistreerd maar waar
van de volledige afmetingen niet worden be
paald. Deze objecten worden met puntsymbo
len aangegeven. In toenemende mate wordt
daarbij afgeweken van de geldende norm. Be
schrijvingen worden weggelaten; andere vormen
worden gekozen. De eenvormigheid van de
puntsymbolen dreigt door het gebrek aan uit
gangspunten verloren te gaan, (figuur 1).
Geautomatiseerde kaartvervaardiging vanuit ge
gevensbestanden biedt mogelijkheden voor een
meervoudig gebruik van de verwerkte gegevens.
De betrokken objecten moeten dan naar ken
merkende eigenschappen zijn benoemd en inge
deeld. Vanuit de relatie tussen vormgeving en
indeling wordt een voorstel gedaan tot een mo
gelijke normalisatie in de vormgeving.
Uitgangspunten
Het systematisch benoemen en indelen van
puntsymbolen kan op velerlei manieren geschie
den. Het normblad van 1969 kent circa 60 be
schrijvingen bij de algemene cirkelvorm, ge
rangschikt naar grenzen (stenen), palen en bor
den, leidingen met toebehoren, begroeiing en
diversen. Het aantal is inmiddels flink toegeno
men: een globale inventarisatie aan de hand van
een aantal bestaande legenda's geeft meer dan
120 objecten en meer dan 60 afwijkende vor
men, (figuur 2).
Bij een alfabetische rangschikking ligt de na
druk op definiëring en woordgebruik. Er moet
een aanwijsbaar verschil zijn tussen bijvoor
beeld stop- en verkeerslichten, tussen praatpa
len en telefoonkasten. Doorgaans moet afslui
ter gelezen worden als afsluiterput; met brand-
kraan kan zowel een brandput als een boven
grondse brandkraan bedoeld zijn. In beginsel
kan een indeling naar gebruik in de volgende
rubrieken: leidingen, verkeer, informatie, vege-
O
O
9
0
V
X X
O
O
O
V
O
-©■
V
O
O
V
O
O
A
O
O
O
Figuur 1.
0. afsluiterput
1. brievenbus
2. meerpaal
3. verkeerszuil
4. parkeermeter
5. lantaarnpaal
6. meetpunt
7. kolk
8. verkeerslicht
9. boom
a
Hl
I
I
-$■
vqy
X
310
