Jaarverslag 1 972 - 1 973
van de Nederlandse Vereniging
voor Fotogrammetrie
©©Kj(o]©©[ji]G mm
HERUITGAVE VAN DE
NIEUWE CAERT VAN FRIESLAND (1739)
Onder de kartografen van Friesland mag zeker
dr. Bernardus Schotanus, zoon van prof. Chris-
tianus Schotanus, met ere worden genoemd.
In de 17e eeuw vervaardigde hij uitstekende
kaarten. Bij de toenmalige stand van de geode
sie konden zijn produkten weliswaar nog niet
bogen op de tegenwoordige nauwkeurigheid,
maar het werk mocht er zijn. Reeds vóór 1682
was hij als kartograaf werkzaam. In 1682 kreeg
hij de opdracht „een pertinente kaart van alle
grietenijen van Friesland" te vervaardigen (voor
100 zilveren ducatons 315 gulden per griete
nij). Met meten en tekenen was hij daarmee in
10 jaar klaar.
Benevens andere berust ook de overzichtskaart
van Friesland, in 1706 te Amsterdam uitge
geven door Petrus Schenk, op de arbeid van
Schotanus (verbeterde drukken hiervan zijn in
1715 en 1718 uitgegeven bij Fr. Halma te
Leeuwarden). Zijn grote wandkaart van 2.17 bij
1.40 m van ca 1665 is verdwenen. Deze werd
reeds in 1664 beschreven in ander werk van S.
Wij maken deze notities in verband met hetgeen
volgt. April 1734 deelde Jhr. Johan Vegelin van
Claerbergen aan Ged. Staten mee, dat hem
„drie onvolmaekte caerten in handen waren
gekomen: Oostergo, Westergo en Sevenwolden".
Hij vroeg steun. Hem werd „verzocht en ge
committeerd om met luyden hun des wel ver-
staende over het perfecteren en opmaken van
deze drie caerten" te overleggen. Op 28 oktober
1739 presenteerde Vegelin de nieuwe kaart (ze
werd gedrukt bij de landschapsdrukker T. van
Dessel (met privilegie van 5 jaar); formaat 1.12
hoog en 1.25 breed, gegraveerd door „gebrs
Reinier en Josua Ottens, kaartverkopers" op de
Nieuwendijk bij de Soutsteeg, daar waarde
Wereltcaert uithangt". Het werk werd uitge
voerd op kosten van de overheid. Grondslag
waren de kaarten van Schotanus a Sterringa.
Vegelin nam alleen het initiatief. Een groot deel
van de 18e eeuw bleef aldus het werk van
Schotanus de basis voor de kaarten van Fries
land.
Van laatstgenoemde „Nieuwe Kaart" zal in het
voorjaar van 1975 een heruitgave in facsimile,
d.w.z. op ware grootte, verschijnen. Volgens de
uitgeversmaatschappij Canaletto-Alphen aan
den Rijn zal aan deze uitgave extra zorg worden
besteed. De Universiteitsbibliotheek te Leiden
stelt haar ongekleurd, goed geconserveerd
exemplaar ter beschikking.
Een inleiding van drs. D. de Vries, conservator
van de Collectie Bodel Nijenhuis zal de achter
gronden belichten. De bladen kunnen worden
samengevoegd tot één algemene provinciekaart,
of wel kan men 3 kaarten van de delen afzon
derlijk ontvangen, al naar gelang men wenst.
De oplage is beperkt. Een lijst van intekenaars
wordt achterin het kaartboek opgenomen. Op
gaven hiervoor s.v.p. voor 1 april 1975.
De voor-intekenprijs is 48,50 (gebonden) en
30,(ongebonden). De uitgave geschiedt in
kunstleren band met goudopdruk.
W.K.
De vereniging telt momenteel 182 leden, waaronder
16 firma-leden. Het ledental is ten opzichte van vorig
jaar ongeveer gelijk gebleven. Het ziet er naar uit
dat het "ledenaantal, dat jarenlang gestaag zakte van
240 in 1967, zich nu min of meer handhaaft.
In de verslagperiode zijn vijf wetenschappelijk infor
matieve voordrachten gehouden: 721201 Ing. H.
Meyer, „Voorverkenning". 730316 Dr. ir. M. Tien
stra, „Voorbeelden van niet-topografische toepassing
van de fotogrammetrie bij de MD". 730413 Discussie
Xlle Congres 1SP ingeleid door ir F. L. J. H. Corten
en ir. S. A. Hempenius; discussieleider dr. ir. G. H.
Ligterink. 730518 Ir. S. A. Hempenius, „Een werk
vakantie naar het Oosten". 731005 Ir. W. Sonneberg,
„Het helidistsysteem".
Het aantal bezoekers liet nog wel eens iets te wensen
over. Op verzoek van de ledenvergadering is een
onderzoek begonnen naar mogelijk attractievere on-
derwerpen, zodat meer bezoekers de voordrachten
zullen bijwonen. Hiervoor is een commissie ingesteld,
die op 7 december voor het eerst vergaderde. De
achter ons liggende periode van de volgende verslag
termijn heeft al aangetoond dat de eerste successen
door de commissie reeds zijn behaald. In deze com
missie zitten: de secretaris van de vereniging als voor
zitter van de commissie en verder de heren Hoschtitz-
ky, Kers, Koens, Sprenger, Tienstra en Van Voorden.
Andere activiteiten in de afgelopen periode zijn
geweest:
De bestuursvergadering van 731005 te Amersfoort.
Besproken werd onder meer de komende bestuurs
wisseling, het lezingen-programma en de voordrachten
commissie, de komende algemene ledenvergadering
en de onkosten van het XII 1SP Congres en de
Steungroep van Commissie IV.
De ontvangst van de ISP Council ter gelegenheid
van een vergadering van de Council in Enschede op
29 augustus.
De vertegenwoordiging van het bestuur bij het NGL-
Congres in oktober 1973 in Utrecht en de Kartogra-
fen-dagen in november 1973 in Enschede.
A alders, secretaris.
38
