voeging van deze transparanten ontstond dan
een kaart met een schaal gelijk aan de foto-
schaal, in dit geval dus 1 4000. Door de
nadelen verbonden aan deze werkwijze werd
later overgegaan op een betere methode. Na
deze proef-kaartering van de Kwade Hoek,
werden de eerste fotovluchten uitgevoerd en
werd begonnen met de landschapskaartering
van de Slikken van Flakkee uit false-color op
namen. Dit gebied, gelegen in de Grevelingen,
dat 's zomers een vast peil heeft van 20 cm
NAP, beslaat een oppervlakte van 1600 ha.,
waarvan het grootste deel bestaat uit slik en een
kleiner deel uit schor.
Door deskundigen van MO wordt dit gebied
beschouwd als proefgebied, waarin moet wor
den onderzocht welke veranderingen ontstaan,
als zo'n getijdegebied wordt afgesloten van de
zee.
Daar de Brouwersdam een jaar tevoren werd
gesloten, was deze fotovlucht in feite een jaar
te laat om een goede vergelijking te hebben
met de oorspronkelijke toestand. Van de ge
bieden in de Grevelingen (zie fig. 1) werden
de volgende kaarten met schaal 1 5000 ge
maakt:
basiskaarten
vegetatiekaarten
geomorfologische kaarten
bodemvochtigheidskaarten
hoogtepuntenkaarten
hoogtelijnenkaarten
gebruikskaarten.
De kaartering werd aanvankelijk ook weer ver
richt op de eerder beschreven wijze, dus met
transparanten op de foto's. Al spoedig bleek
dat de nauwkeurigheid groot moest zijn, omdat
de verschillende kaarten onderling vergelijk
baar moesten zijn, daar de vegetatie en de
geomorfologie sterk met elkaar in verband
staan.
Om de veranderingen in het milieu op de voet
te kunnen volgen worden de meeste gebieden
jaarlijks opnieuw gevlogen. De kaarten van de
opvolgende jaren moeten ook weer vergelijk
baar zijn. Door op fotoschaal te werken kan
dit niet verwezenlijkt worden, daar deze foto-
schaal altijd afwijkt van de gewenste vaste
schaal (in dit geval 1 5000). Daarom werd
besloten gebruik te maken van nauwkeuriger
apparatuur, waarmee wel op schaal gewerkt
zou kunnen worden.
De keuze viel op de Stereomicrometer SMG4
van Santoni (Italië) (zie fig. 2). Met dit een-
voudige fotogrammetrische instrument met aan
gebouwde tekentafel kunnen zowel dia's als
papierafdrukken verwerkt worden.
Het stereoscopisch model kan gewaterpast
(vlakgelegd) worden met behulp van een tafel
tje, dat men in drie richtingen kan kantelen.
De bewegingen van een „voeler" die over dit
tafeltje glijdt worden mechanisch overgebracht
naar het optisch gedeelte van het instrument,
waardoor men het gevolg van een kanteling in
het stereoscopisch model waarneemt. Tevens
kan men met een aangebouwde micrometer
hoogtemetingen in het stereoscopisch model
verrichten. Het tekentafeltje kan ook in twee
richtingen (qp en w) gekanteld worden, waar
door men een blad kan inpassen. Vergroten
(3 Xzowel als verkleinen (2 Xis mogelijk.
De kennismaking van de interpreteurs met de
false-color afdrukken verliep niet zonder pro
blemen. Het werken met kleur bleek in het
begin vrij vermoeiend voor de ogen. De onwer
kelijkheid van de kleuren werd niet als storend
ervaren. De kleuren kunnen nog enigszins ver
anderd worden door bij het afdrukken gebruik
te maken van filters. Na bestudering van een
aantal proefopnamen kwam men tot de con
clusie dat de ongefilterde opnamen toch de
meeste informatie verschaften en voor de waar
nemer de prettigste plaatjes zijn.
Organisatie
Alvorens tot een beknopte beschrijving van de
verschillende kaarten te komen, wil ik wijzen
op het organisatieschema (zie fig. 3) waaruit
duidelijk blijkt dat de kaartering voor MO een
produkt is van een goede samenwerking van
de verschillende afdelingen van de Meetkun
dige Dienst. Zonder buitendienst, rekenkamer,
Fig. 2. Galileo-Santoni SMG 4 microcart.
85