w«iE te plaatsen in een lijn. Met de micrometer wordt nu het interferentiepatroon in dekking gebracht met het insteldiafragma. Dit levert een aflezing op de micrometer. De lamphouder werd nu in het midden op de steen 1 geplaatst; het insteldiafragma in het midden van steen 15. Door de lichtstraal werd nu een lijn beschreven over de middens van de stenen 2 tot en met 14. Met behulp van een speciaal hiervoor gemaakte lineaal (zie fig. 14) kon de zöneplaat met micrometer op de mid dens van de stenen 2 tot en met 14 geplaatst worden. Met het buisniveau werden de hoogteverschil len tussen II en III, III en IV, IV en V en V en II gemeten. Het hoogteverschil in I met de referentielijn is a. Het hoogteverschil tussen II en III is -j- b. Om II en III horizontaal te maken, zonder a van I te veranderen, moet de steen om de Y-as draaien (zie fig. 15). Hierbij krijgt punt II een hoogtecorrectie van -|- x/i b en punt III J^b. Zou de correctie eenzijdig in II of III worden aangebracht dan zou de hoogte van 1 bij iedere bijstelling veranderen en steeds op nieuw gemeten moeten worden. De andere hoogteverschillen kunnen evenzo worden ge corrigeerd. Bij het aanbrengen van de correc ties kan echter ook de correctie van I reeds in rekening worden gebracht. Zodoende kan het vlak van de steen horizontaal en op de hoogte van de andere stenen worden gebracht. De waarden werden gemeten in 10~2 mm. Door op de vier hoekpunten van de steen meet- klokken te plaatsen (zie fig. 16 en 17) konden tegelijkertijd de correcties worden aangebracht. Op deze wijze werden alle stenen uitgelijnd. 9. Foutenbron van het buisniveau Met het buisniveau werd de stand van iedere steen ten opzichte van een horizontaal vlak ge meten. Hierbij moet men rekening houden met: 1. Het ontregeld zijn van het buisniveau. Dit kan geëlimineerd worden door bij iedere meting het buisniveau in twee standen af te lezen (200 gr. draaien). 2. De temperatuursinvloed op de afmeting van de bel van het niveau. Door temperatuurs- wijzigingen tijdens de metingen verandert de afmeting van de bel. Deze verandering en daar door wijziging van de aflezing van het buis- Fig. 13. Fig. 14. mn Fig. 15. 258 's\ meetklok hardstenenplaat balk Fig. 17.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1975 | | pagina 10