lijkheid van de staatssecretaris van cultuur,
recreatie en maatschappelijk werk tot stand
moeten komen.
Grondverwerving, voorkeursrecht en
onteigening
In landinrichtingsprojecten kan door de be
schikking over gronden voor de landbouw zo
wel de ruiling van gronden als de bedrijfs-
vergroting beter verlopen, terwijl de verwezen
lijking van niet-agrarische doeleinden belang
rijk wordt bevorderd. Naast de mogelijkheden
voor grondverwerving, zoals die in de huidige
ruilverkavelingen plaatsvindt, worden in de
Interim-nota twee nieuwe mogelijkheden ge
noemd: te weten een voorkeursrecht voor de
overheid en de mogelijkheid tot onteigening
in het kader van herinrichting.
Een voorkeursrecht voor de overheid ter ver
werving van gronden in landinrichtingsgebie-
den wordt in overweging gegeven. Voorgesteld
wordt om het voorkeursrecht alleen selectief
toe te passen, afhankelijk van de verwachte
noodzaak en van de beoordeling van het aan
bod in het betrokken gebied. De stichting Be
heer Landbouwgronden lijkt, gezien haar taak,
de aangewezen overheidsinstantie om het voor
keursrecht op grond van de Landinrichtingswet
uit te oefenen.
Verder wordt voorgesteld de onvrijwillige
grondafstand ten behoeve van de uitvoering
van wegen en waterlopen en ten behoeve van
de toewijzing van kavels aan openbare licha
men voor ruilverkaveling te handhaven. Het
maximum van beide zou samen niet meer dan
5% van de waarde van het blok mogen be
dragen. Ten behoeve van herinrichting kan de
aftrek voor wegen en waterlopen eveneens
worden gehandhaafd. Aangezien de behoefte
aan grondverwerving voor andere dan agrari
sche doeleinden genoemde 5% te boven kan
gaan, wordt voorgesteld om in de herinrichting
de mogelijkheid tot onteigening in te voeren.
Daartoe zou aan de Onteigeningswet een titel
moeten worden toegevoegd, op grond waarvan
de onteigening ter verwezenlijking van een
landinrichtingsplan mogelijk is.
De procedures
Naast de te handhaven procedures voor de
ruilverkaveling wordt op grond van de veel
zijdige doelstelling van de gewenste inrichting
in verschillende gebieden een nieuwe proce
dure voorgesteld voor herinrichting van een
gebied.
Opklimmend naar mate zij meer ingrijpen,
kunnen de voorgestelde procedures als volgt
worden gerangschikt:
- de ruilverkaveling bij overeenkomst (ka
velruil);
de ruilverkaveling;
de herinrichting.
De ruilverkaveling
In de Landinrichtingswet zullen de ruilverka
veling bij overeenkomst en de ruilverkaveling
uit kracht van wet uit de Ruilverkavelingswet
1954 worden overgenomen. Voor gebieden,
waar na afweging van de belangen in het kader
van plannen van ruimtelijke ordening, land
bouwkundige doelstelling domineren, is ruil
verkaveling de aangewezen vorm van land
inrichting. Voor de wettelijke ruilverkaveling
zal het besluit tot uitvoering op dezelfde wijze
aan de grondeigenaren en -gebruikers worden
overgelaten, als in de recent gewijzigde Ruil
verkavelingswet is geregeld. De algemene pro
cedure van de wettelijke ruilverkaveling zal
alleen op onderdelen worden gewijzigd, waar
ervaringen en veranderde zienswijzen daartoe
aanleiding geven. Bijvoorbeeld zou het in het
voornemen kunnen liggen tot het wettelijk
regelen van bijzondere vormen van ruilverkave
ling, die vooral ten doel hebben de procedures
te bekorten. Hierbij wordt gedacht aan:
projecten zonder of met in beperkte mate
uit te voeren werken: de administratieve
ruilverkaveling;
projecten, waarvoor na een meer uitvoerige
voorbereiding een versnelde uitvoeringspro
cedure wordt nagestreefd: de eenvoudige
ruilverkaveling.
Bij de laatstgenoemde vorm van ruilverkave
ling wordt gedacht aan een procedure waarbij
de onderdelen, die onder de huidige wet tijdens
de uitvoering plaatsvinden, naar de voorberei
dingsperiode worden verschoven. Hierdoor kan
worden bereikt, dat de gerechtigden vóór de
stemming meer geïnformeerd zijn over het ruil
verkavelingsplan en derhalve beter gemotiveerd
kunnen stemmen. Tevens kan de uitvoerings
duur worden verkort, hetgeen vooral voor de in
de ruilverkaveling betrokken boeren van groot
belang moet worden geacht.
De herinrichting
In de Landinrichtingswet zal de herinrichtings
procedure worden geïntroduceerd als vorm
van landinrichting van gebieden, waar naast
agrarische in sterke mate niet-agrarische doel
stellingen moeten worden behartigd. Volgens
de voorstellen dient de herinrichting dan ook
116
