Kaartenverzamelingen
in Nederland
door Drs. WAM. van den Dries, als kaartbeheerder verbonden
aan de afdeling Geodesie van de Technische Hogeschool te Delft.
Binnen de Nederlandse Vereniging voor Karto-
grafie bestaat sinds enkele maanden een werk
groep Kaartbeheer, een club van kaartbeheer-
ders, conservators, en andere bij dit beheer
betrokken personen. Het voornaamste doel van
deze werkgroep is „het bevorderen van goed
kaartbeheer". Dit kan geschieden door het ver
beteren van de onderlinge contacten tussen
kaartbeheerders, het organiseren van studieda
gen, of hulp en samenwerking bij gemeenschap
pelijke problemen.
Een van de taken van deze werkgroep is ook
het inventariseren van de kaartcollecties in
Nederland. Je zult toch eerst moeten weten
welke collecties er zijn voordat je aan samen
werking kunt gaan denken. Van een aantal
collecties is het bestaan nauwelijks bekend, laat
staan dat algemeen bekend is wat er in die
onbekende collecties aan belangrijk kaartmate
riaal zit.
Op het gebied van oude kaarten en atlassen is
de toestand wat dit betreft rooskleurig. Daar
kan men steunen op de omvangrijke dissertatie
van Prof. Dr. Ir. C. Koeman: Collections of
maps and atlases in the Netherlands" (Leiden,
1961). Naast andere zaken worden daarin zo'n
200 grote en kleine collecties historische kaar
ten en atlassen beschreven. De collecties mo
derne kaarten nemen hier echter een onderge
schikte plaats in, zo ze al vermeld worden.
Enige gegevens over moderne kaartverzamelin
gen vindt men in een artikel van Drs. E. H. van
de Waal: „De verzamelingen moderne kaarten
in Nederland" (KNAG, Geografisch Tijdschrift
IV (1970), nr. 5, pp 475 -478).
In onderstaand artikel zijn gegevens over kaart
collecties verwerkt die afkomstig zijn uit de
boven genoemde bronnen, aangevuld en bijge
werkt met gegevens die rechtsstreeks verkregen
werden van de kaartbeheerders en conservato
ren.
Doel van dit artikel is een overzicht te geven
van de belangrijkste collecties moderne en
historische kaarten en atlassen, zodat u, geachte
lezer, weet waar u het zoeken moet wanneer u
eens een bepaalde kaart of atlas nodig hebt
die u niet zelf in bezit of onder handbereik hebt.
Het betreft hier alleen openbare verzamelingen.
Particuliere, en daardoor min of meer geheime
collecties zijn buiten beschouwing gelaten. Maar
om toch een voorbeeld te geven: de Shell be
schikt in Den Haag over een collectie kaarten
en atlassen, waarvan het aantal rond de 500.000
ligt; dit is dan.ook wel de grootste collectie in
Nederland.
De collecties zijn hier voor het gemak gerang
schikt naar grootte.
1. Topografische Dienst te Delft: 200.000
kaarten en atlassen, voornamelijk moderne
topografische kaarten uit alle delen van de
wereld, verkregen door een soort uitwisselings
programma. Daarnaast ook veel historische
kaarten, waaronder veel manuscripten die be
trekking hebben op de kaarteringsgeschiedenis
van de Nederlanden vanaf 1750, zoals de Fer-
(met een korte beschrijving van de collectie van de afdeling
Geodesie)
187
