Officiële opening gebouw voor Geodesie
Op 24 november j.l. heeft Zijne Koninklijke
Hoogheid Prins Claus het nieuwe gebouw van
de Afdeling der Geodesie van de Technische
Hogeschool te Delft officieel geopend. Hij deed
dit door het plaatsen van een jalon, waarna op
een scherm lichtbeelden het nieuwe gebouw lie
ten verschijnen in het wijde en weidse polder
landschap. Prins Claus werd vergezeld door de
staatssecretaris van O.W., de commissaris der
Koningin in Zuid-Holland en een vertegen
woordiger van de burgemeester van Delft.
De overdracht van het gebouw werd met een
rede ingeleid door Ir. N. F. I. Schwarz, waar
nemend voorzitter van het College van Bestuur
van de TH Delft. Namens de Afdeling der Geo
desie werd het gebouw in ontvangst genomen
door Ir. J. E. Alberda, beheerder van de afde
ling. Zijn rede laten we hieronder volgen.
Na afloop van de openingsplechtigheid bestond
de gelegenheid een gedeelte van het gebouw te
bezichtigen, waar een fraaie expositie was inge
richt.
Toespraak door Ir. J. E. Alberda, beheerder
van de afdeling
Koninklijke Hoogheid, zeer geachte aanwezigen,
Nu ik namens de afdeling dit gebouw in ont
vangst heb mogen nemen, wil ik allereerst u,
Koninklijke Hoogheid, danken dat u deze over
dracht hebt willen verrichten en het gebouw
met een symbolische handeling hebt geopend.
En in u, mijnheer Schwarz, wil ik graag het
College van Bestuur danken voor dit goede
afdelingsgebouw waarvan u de overdracht hebt
willen inleiden met uw toespraak die de plaats
en betekenis van onze afdeling in het TH-
verband weergaf.
Koninklijke Hoogheid, uw openingshandeling
was het plaatsen van een jalon, een van de een
voudigste hulpmiddelen van de landmeetkunde,
gebruikt om een punt te markeren. Deze jalon
markeert niet zozeer een plaats, als wel een
gebeurtenis, een punt in de tijd. Het is bij een
gelegenheid als deze, die volgens de schaarse
statistische informatie in ons land maar eens in
de tachtig jaar voorkomt, wel goed om even in
de tijd terug te kijken. Wij zullen niet de hele
geschiedenis van de geodesie bezien, want die
begint al bij de oude Egyptenaren. De naam
geodesie werd al door Aristoteles gebruikt en
is dus wat ouderdom betreft nog eerbiedwaar
diger dan uitstekende Nederlandse benamingen
als wiskunde, natuurkunde en werktuigkunde
waarmee Simon Stevin onze taal heeft verrijkt.
Maar er is alle reden Stevin hier uitdrukkelijk
te noemen. In het jaar 1600 gaf niemand min
der dan Prins Maurits opdracht tot het vestigen
van een opleiding voor burgelijke ingenieurs te
Leiden en de instructie voor het leerplan werd
door Simon Stevin opgesteld. Hij schreef: „Die
meyninge is dat men den toehoerders, soe haest
als mogelyck is, sal brengen om metter daet het
landt als ingenieurs te connen dienen. Hyer toe
sal men leeren die arithmeticque oft het tellen
ende het landtmeten maer alleenlyck van elck
soe veel, als tottet dadelyck gemeene ingenieur-
scap nodich is". Niet teveel „wetenschappelijk
hobbyisme" dus, er werd alleen gedoceerd wat
sommigen tegenwoordig „maatschappelijk rele
vante kennis" zouden noemen.
Delft gaat een rol in de vorming van burgerlijke
ingenieurs spelen als in 1843 de Koninklijke
Akademie wordt gesticht. Al in 1842 stelde een
Koninklijk Besluit vast dat de afgestudeerden
de voorkeur bij vacatures in Rijksdienst zouden
hebben, nl. „voor de bedieningen van roeijer
der dranken, scheepsmeter, en landmeter of
teekenaar voor het kadaster". Van 1847 af kon
het examen voor landmeter in Delft worden af
gelegd. Zover als de geschiedenis van onze TH
teruggaat zien we dus dat de landmeetkunde en
later ook de hogere geodesie, er een tehuis heb-
328
