Rekenconventie
De HP 9815A werkt in het RPN, (afkorting
Reverse Polish Notation).
Over de voor- en nadelen van enerzijds RPN
en anderzijds een algebraïsche notatie worden
al jaren geanimeerde discussies gevoerd. Men
kan uiteindelijk alleen maar zeggen dat beide
alternatieven uitstekend kunnen voldoen. Naar
mijn smaak zou RPN ideaal zijn, als wij er van
af de eerste klas basisschool mee zouden wer
ken. Het is in ieder geval een conventie die
snelle en efficiënte invoerprocedures mogelijk
maakt; ook bij het uitvoeren van tests geeft zij
superieure mogelijkheden. Aan de andere kant
dient gezegd, dat de constructie als bij de HP
9815A (trouwens bij alle HP-machines die in
RPN werken) overeenkomt met een algebra-
ische notatie met soms maximaal 2 diepe
haakjes.
Bijvoorbeeld: 2 X (3 5 -t- (4 - 1)) kan door
de HP 9815A niet in deze vorm worden ver
werkt. Als men er (3 5 (4 - 1)) X 2 van
maakt, gaat het wel. Samenvattend: wat mij
betreft is voor een tafelmachine het een net zo
bruikbaar als het ander.
Bij pocketmachines met hun veel kleinere pro
grammageheugen kan de bondigheid van RPN
een wezenlijk voordeel zijn.
W erksnelheid
De HP 9815A is een uitermate snelwerkende
machine. Niet alleen de bewerkingen zijn flit
send snel, ook de cassettetape opereert met
verbluffende snelheid. Dit geeft mogelijkheden
voor het construeren van vrij grote, gesegmen
teerde programma's programma's die lan
ger zijn dan het programmageheugen van de
machine en die daardoor in segmenten moet
worden 'geladen' en verwerkt) met behoud van
alleszins behoorlijke werksnelheden. De beide
standaardprogramma's (zie bij werksnelheid
SR-60) vergen de volgende 'tijden': circa 0,1
en circa 0,8 seconden!
Externe opslagmedia
Het allereerste externe opslagmedia van de
HP 9815A is de tapecassette. De omvang hier
van is indrukwekkend: voldoende voor ruim
90.000 programmastappen of ruim 11.000 data
of welke combinatie daartussen ook. Daarbij
werkt deze cassette met bijzonder hoge snelheid:
de hele tape wordt binnen 30 seconden afge
zocht voor één bepaalde sectie. Bij enig slim
groeperen van secties ontstaan flitsend snelle
opspoor- en laad-routines waardoor, zoals hier
boven vermeld, zeer lange gesegmenteerde pro
gramma's met bijzonder bevredigende verwer
kingssnelheden kunnen worden geconstrueerd.
Verdere bijzonderheden
Hoewel ik het accent van de HP 9815A als
autonome rekenmachine meer vind liggen op
de mogelijkheden om programma's te maken
dan om ze uit te voeren, is hij voor het laatste
uitstekend geschikt. Een zeer nuttige voorziening
is daarbij de zogenaamde autostart-toestand,
wat in feite een bijzondere vorm van de normale
run-mode is. Indien men in autostart-mode de
machine aanzet, wordt automatisch de eerste
file (programmasegment) in het geheugen ge
laden en aansluitend uitgevoerd. Op die manier
kan een programma als het ware de 'dialoog'
met de gebruiker beginnen, zijn eigen inhouds
opgave afdrukken, enzovoort. Een beperking is
dat de machine geen werkelijke ingebouwde
branch-mogelijkheid heeft. De enige vorm van
antwoorden die hij kent, bestaat uit het invoe
ren van getallen en niet-numerieke antwoorden
(JA, NEE, ONBEKEND e.d.). Deze moeten
daarom van een cijferwaarde worden voorzien.
Overigens mag de foutsignalering van het
apparaat ook wel even worden geprezen. Uit
een zeer uitgebreide collectie van mogelijke
fouten, zowel in RUN als in PROGRAM-
toestand, wordt de gemaakte fout door de
machine herkend en netjes omschreven afge
drukt.
Samenvatting
Zoals ik al zei: de ontwikkeling van de elektro
nica gaat bijzonder snel en een zeker basisbe
grip van wat er aan mogelijkheden bestaat (en
wat men ermee kan doen) is wel gewenst. Van
daar dat ik enigszins dieper ben ingegaan op de
betekenis van al die namen en kreten die u
kunt tegenkomen in de documentatie van calcu
latorfabrikanten. Maar daarnaast zou het toch
wel aangenaam zijn, als een theoretisch iemand
die op dit moment overweegt een dergelijk ap
paraat aan te schaffen, aan de hand van dit
artikel erin zou slagen een keuze te doen uit de
drie hier besproken machines.
Om hierin te slagen, zal men van een aantal
premissen moeten uitgaan:
1. Geld speelt een rol.
2. Research en software-ontwikkeling zijn
geen ambities van de aanschaffer van het
apparaat: hij koopt primair een stuk pro-
duktiegereedschap.
111
