berg invers vermenigvuldigend op (INV
PROD), d.w.z. delend.
Bovendien kunnen al deze opbergmanieren zo
wel direct als indirect worden uitgevoerd (zie
onder e).
ad h. Lussen: Geen. Ik vind dit wel een tekort
koming. Lussen zijn bijzonder nuttige elementen
bij de constructie van iteratieve programma's
(de favoriete 'bouwwijze' voor kleine program
matuur). Ze kunnen wel door middel van soft
ware geconstrueerd worden, maar dat vergt ex
tra datageheugens en programmastappen. Zelfs
moderne pocketapparaten hebben erg vaak één
hardwired in de elektronica mee 'ingebak
ken') lusconstructie.
Redigeerbaarlieid
De redigeerbaarheid van de SR-60 is gewoon
goed. Prettig is dat bij het teruglezen van een
programma niet alleen het stapnummer, maar
ook de code van de instructie zelf in de display
verschijnt. Stappen tussenvoegen, uitvegen of
vervangen kan zonder complicaties gebeuren.
Rekenconventie
De rekenconventie is (pseudo-) algebraïsch.
'Pseudo' is een toevoeging van mij en slaat op
het feit dat V4 moet worden geformuleerd als
4Vx, sin 30° als 30 SIN, en nog zo een paar
dingen. De machine kan tot 11 onafgemaakte
bewerkingen 'opzouten' (haakjes 10 diep), wat
voor de gewone sterveling gelijk is aan onbe
perkt.
W erksnelheid
De werksnelheid van de SR-60 is ronduit la.ag.
Hij blijkt zelfs aanzienlijk langzamer dan zijn
'pocketbroertje', de SR-52. Of men dit als een
bezwaar ziet, hangt van een aantal zaken af,
deels subjectieve en deels feitelijke. Zo is bij
voorbeeld de irritatie-minimumsnelheid' sterk
afhankelijk van het soort programma dat men
op de machine laat draaien. In veel technische
toepassingen zullen programma's doorgaans zijn
opgebouwd uit relatief korte rekensegmenten,
afgewisseld met in- en uitvoerstops. De geringe
werksnelheid blijft dan goeddeels onopge
merkt, doordat de dialoog een veelvoud kost
van de tijd die voor het eigenlijke rekenen no
dig is. Even terzijde: ik acht dit een principieel
verschil tussen kleine en grote rekenautomaten.
Bij grote rekenautomaten zijn de te verwerken
problemen dermate 'onmenselijk' groot dat de
bouwwijze van software zich vanzelf meer gaat
richten op de machine dan op de operator. Een
van de makkelijk herkenbare consequenties
daarvan is een omvangrijke, massieve invoer-
procedure. Bij relatief kleine problemen ont
breekt de noodzaak van een dergelijke concen
tratie ten enenmale. Het is zelfs veel zinvoller
dat de (deskundige!!) operator even doormij
mert over wat hij aan het doen is, dan dat hij
zou proberen in de tussentijd iets anders te
doen. Het zijn dergelijke factoren die aan de
werksnelheid een in elk geval geringere bete
kenis geven dan bij 'echte' computers.
Als vergelijkingsbasis voor de werksnelheid van
de machines zijn twee eenvoudige programma's
geconstrueerd. Het ene is eenvoudig het lezen
van een leeg programma ter lengte van 1000
stappen. Het andere is een eenvoudige lus: het
optellen van honderd keer één, waarbij telkens
getest wordt of de som al honderd is. Blijkt dit
het geval, dan is de berekening klaar. De ver
werkingstijden voor deze beide programma's
zijn bij de SR-60 respectievelijk 30 en 50 se
conden.
Extern opslagmedium
Zowel voor data als voor programma's funge
ren magneetkaarten als (enig) extern opslag
medium.
Verdere bijzonderheden
Een zeer bruikbare bijzonderheid van de SR-60
is de ingebouwde 'branch'-mogelijkheid. Dit
houdt in dat, na een stop, een programma op
maximaal vijf verschillende wijzen kan vervol
gen, afhankelijk van het antwoord van de ope
rator op de door de machine gestelde vraag. De
maximaal vijf verschillende antwoorden (JA,
NEE, ONBEKEND, NIET VAN TOEPAS
SING, ENTER) worden gegeven door indruk
ken van de gewenste der vijf hiertoe beschikba
re knoppen. De programmeerwijze bij gebruik
van deze vertakkingsmogelijkheid is bondig en
elegant. Uiteraard kan een dergelijk 'branching'
ook via uitsluitend software-middelen worden
gerealiseerd. Ieder antwoord moet dan een cij-
ferwaarde krijgen (JA 1, NEE 2, enzo
voort) en men dient dan nog heel erg op te
passen met de ENTER-situatie. Met het invoe
ren van 2 als gevraagde waarde van een vari
abele, bedoelt men dan niet NEE. Al met al is
de branchvoorziening van de SR-60 een waar
devol operatorshulpmiddel, dat een wezenlijk
stuk gemak en foutpreventie oplevert.
Canon Canola SX-100 en SX-300
Een wat eigenzinnige maar interessante familie
(prijs 12.538,incl. BTW, respectievelijk
16.048,— incl. BTW)
Van de hier besproken machines zijn deze bei-
107
