NUT VAN
KADASTRALE MINUUTPLANS
Het nieuwe werk van drs. R. H. J. Klok, „Ar
cheologisch reisboek voor Nederland" (1977),
verschenen in de reeks Fibula-Van Dishoeck
te Haarlem, toont nog eens aan, dat ook de
oude minuutplans, behorende bij de oorspron
kelijke kadastrale kaarten, van nut kunnen zijn
voor de archeologie.
De samensteller beveelt vooral aan om voor
herkenning van terreinen en monumenten ge
bruik te maken van de topografische kaarten
1 25000 en 1 50000. Die zijn heel belang
rijk. Meermalen echter heeft hij ook gedeelten
van kadastrale minuutplans afgebeeld, met be
hulp waarvan men dikwijls de karakteristieke
aanleg van het na te speuren gebied, gebouw
of monument kan herkennen. Zo bijvoorbeeld
de Onstaborg op de dorpswierde Sauwerd (Gr.),
welk terrein men met wat moeite in het veld
terugvindt.
Hij verwijst ook naar de wierde Biessum bij
Delfzijl, waarvan men in zijn zeer gedocumen
teerd boekwerk de oudste kadastrale situatie
afgebeeld ziet. Op het kadastrale minuutplan
van Bunschoten (U.) blijkt goed waarneem
baar, dat de stegen aan weerszijden van de
hoofdstraat direct aansluiten op de binnen-
burgwalletjes.
Een kaart van de heuvels in Rolde (Dr.) met
het hunebed aldaar, opgenomen door de land
meter van het kadaster A. van Apken en (in
1833) getekend door C. J. C. Reuven, laat nog
duidelijk de situatie ter plaatse zien. Het gaat
hier om hunebed D 16 bij Balloo.
De schrijver laat op een afdruk van de kadas
trale kaart van 1839 zien, hoe fraai daarop
het grachtenpatroon van de waterburcht (het
slot) Teijlingen te Warmond (Z.-H.) van 1386
uitkomt.
Eveneens wijst ons het kadastrale minuutplan
van „de Koppelberg", waarop behalve de berg
ook de voorhof goed zichtbaar is, op de kas-
teelberg bij Dieteren (L.) en geeft een indruk
van de oorspronkelijk tot de kasteelberg be
horende aanleg.
Als men de aftekening in de studie van Klok
bekijkt, verschilt de huidige kadastrale situatie
niet eens veel van de minuuttoestand volgens
het Kadaster van de vorige eeuw.
Uit deze enkele voorbeelden blijkt weer eens,
dat de oude kadastrale gegevens een goede
hulp kunnen zijn ook bij archeologische na
speuringen.
Aan de archeologische aspecten van het interes
sante boek zal elders aandacht moeten worden
besteed. M.i. is het dat zeker waard.
W. Koop mans
(Dc term burgwal wordt nog in 1800 in een
pachtbrief van de gemeente gebruikt. Die wal
letjes zijn in 1950 bij een herverkaveling ge
ëgaliseerd. Zij hadden de functie van perceel
scheiding).
(Op de heuvel werd in de 18e eeuw nog recht
gesproken. Hier vergaderden de leenmannen van
de mankamer van Dieteren. Zij hielden zitting
„onder de eyck op de kruin
5 oktober 1977
Inaugurale rede van prof. dr. ir. M. J. M.
Bogaerts. Aula TH, Delft.
21 oktober 1977
Nederlandse Vereniging voor Kartografie. Karto-
grafendag 1977, onderwerp „Atlaskartografie".
Geografisch Instituut RU Utrecht, Heidelberg-
laan 2, Uithof, Utrecht.
22 oktober 1977
Wolters/Noordhoff. Atlassymposium, onderwerp
„De Bosatlas". Hotel Hoog-Brabant, Hoog Ca-
tharijne, Utrecht.
27—28 oktober 1977
NGL-congres. Jaarbeurs Congrescentrum te
Utrecht.
22 november 1977
Rayonbijeenkomst NGL/NVG te Arnhem. Ir. H.
H. Schuringa (KLM-Aerocarto) over „Plaatsbe
paling m.b.v. Dopplersatellieten en andere mo
derne technieken toegepast in de landmeet
kunde". Plaats: kantine van het Kadastergebouw,
Groningersingel 21 te Arnhem. Aanvang 20.00
uur.
264
