De reconstructie van de opnamesituatie, op ver kleinde schaal, bestaat uit de volgende drie fa sen: inwendige oriëntering: reconstructie van de stralenbundels; relatieve oriëntering: plaatsing van de beide stralenbundels in de juiste onderlinge positie; absolute oriëntering: plaatsing van de stralenbundels tezamen in de juiste absolute positie met behulp van paspunten; horizonteren en op schaal bren gen. De techniek van deze oriënteringen laten we buiten beschouwing. Van belang is hier het re sultaat van deze oriënteringen: een model ge vormd door de meetkundige plaats van snij punten, gelijkvormig aan het terrein; met be hulp van paspunten kan dit model absoluut georiënteerd worden, d.w.z. horizonteren en op schaal brengen. Door stereoscopische metingen kan uit het al dus gevormde ruimtelijke model afgeleid wor den: öf een orthofoto (een fotokaart), öf een lijnenkaart, öf door het model te digitaliseren een lij nenkaart of digitaal bestand. Ook hier, evenals bij de methode van ont- schranken, zien we weer dat het eindproduct van een fotogrammetrische detailmeting in ver schillende vormen aangeboden kan worden. Bij stereo-uitwerkingsinstrumenten ziet men dan ook, afhankelijk van het gewenste eindproduct, verschillende randapparatuur. Figuur 3 toont een Wild AIO met tekentafel voor het analoog vervaardigen van een lijnenkaart en registratie- apparatuur voor het digitaliseren van de metin gen. ifc De volgende twee schema's geven een overzicht van de verschillende methoden, onderscheiden naar ontschranken voor vlak terrein, alleen pla nimetrie, en stereofotogrammetrie voor geacci denteerd terrein, drie-dimensionaal en dus ook hoogte-informatie. Opgemerkt dient hierbij te worden dat ook combinaties mogelijk zijn, bijv. fotokaart plus lijnenkaart, lijnenkaart plus numerische hoog- tegegevens, etc. Enkele belangrijke kenmerken van de verschil lende typen kaarten zijn de volgende. fotokaart: een fotokaart heeft veel gegevens. Alle in formatie uit de foto wordt overgebracht, zonder enige vorm van selectie; fotokaarten zijn sneller te vervaardigen dan een lijnenkaart, hetgeen zijn voordeel kan hebben indien snel over kaartmateriaal be schikt moet worden. Voor een aantal werk zaamheden is het zelfs de ideale kaartvorm; voor grote oppervlakten kan dit in sommige gevallen de enige methode zijn die praktisch haalbaar is; de interpretatie geschiedt door de gebruiker. Dit kan in sommige gevallen voordelen heb ben, maar veelal moet het als een nadeel gezien worden, omdat de gebruiker onvol doende ervaring heeft. lijnenkaart: alleen de noodzakelijke gegevens worden overgebracht van foto naar kaart. Van te voren dienen hierover afspraken gemaakt te worden met de opdrachtgever; de operateur (een vakman) interpreteert de foto's, monoculair of stereoscopisch. foto ontschranken digitaliseren Ontschranken: planimetrie orthototo stereo-paar digitaliseren fotokaart lijnenkaart lijnenkaart digitaal bestand fotokaart I lijnenkaart lijnenkaart digitaal bestand Figuur 3: Wild AIO met tekentafel en registratie- apparatuur. analoog lijnenkaart Stereofotogrammetrie: drie-dimensionaal 342

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1977 | | pagina 10