Ingewikkelde systemen -
eenvoudig toegepast
door E. A. Janssen, hoofd van de afdeling Landmeten van de
gemeente Oss.
Afgaande op de titel van deze voordracht zoudt
u nu het ei van Columbus mogen verwachten.
Zodat u kunt zeggen: ,,Zo simpel is nu automa
tiseren". En in feite is dat ook zo, mits u daar
uw eisen op afstemt. Of met andere woorden
„het pak aantrekt dat past".
Het systeem dat de gemeente Oss zich heeft
laten aanmeten is een voorbeeld van zo'n pak.
Het mag in die zin met de ingewikkelde syste
men worden vergeleken, dat het een compleet
systeem is. Een tafelcomputer is daar het hart
van; deze verwerkt de meetgegevens en bestuurt
een vlakke tekentafel. Het is een, opzettelijk
gekozen, eenvoudige toepassing van grote -
ingewikkelde systemen. Daar is een groeiproces
aan vooraf gegaan, dat gevoed werd door de
problemen en de mogelijkheden die zich in de
praktijk voordeden.
De gemeente Oss heeft in de laatste decennia
een sterke groei doorgemaakt, gepaard gaande
met grote stadsuitbreidingen. De afdeling Land
meten volgde, in personeelsbezetting, die groei
op een afstand. Het regelmatig tekort aan
mankracht werd onder andere opgevangen door
het uitbesteden van werk. Desondanks bleek er
in de jaren 7071 een duidelijk personeels
tekort; zowel in de binnendienst als in de bui
tendienst (een halve meetploeg en halve teke
naar).
De afdeling bestond toen uit 7 man: een afde
lingschef, een landmeter binnendienst, een
landmeter buitendienst met twee meetassisten-
ten, en twee tekenaars. Een dergelijk tekort
aanvullen is zonder de mogelijkheid van interne
verschuivingen al niet goed te doen. Daar
kwam nog bij dat, wanneer die sterke groei zou
gaan afnemen, er binnen afzienbare tijd een
personeelsoverschot zou kunnen ontstaan, ter-
wijl een natuurlijk verloop, gezien de vrij jonge
samenstelling, dit wellicht niet zou gaan com
penseren. Die afremming in de groei was wel
degelijk te verwachten, zodat personeelsuitbrei
ding discutabel was.
Deze problematiek viel samen met de intro
ductie in 1970 van de zelfregistrerende rich-
tings- en afstandsmeter; de Reg Elta 14. Deze
tachymeter, waarbij de meetgegevens automa-
matisch in een ponsband worden geregistreerd,
betekende een belangrijke verbetering ten op
zichte van de tot dan toe bekende richtings-
en afstandsmeters.
Deze zelfregistratie met aansluitend automati
sche verwerking schakelde veel handmatig
arbeidsintensief werk uit.
Uit proefmetingen met de Reg Elta bleken
tijdsbesparingen op detailmetingen en uitzettin
gen van 50 tot 75 procent mogelijk. Deze tijd
winsten waren een aantrekkelijk alternatief om
via tijdsbesparing op arbeidsintensieve onder
delen het waarschijnlijk tijdelijk tekort aan
mankracht op te vangen.
Dat is nu wel eenvoudig gezegd, maar het was
bepaald geen broodje halen bij de bakker.
Er was een Reg Elta; enkele computer-centra
waren intensief bezig met automatische kaart
vervaardiging. Maar wat moet je aanschaffen
aan apparatuur? En hoe pas je zo'n nieuwe
werkwijze in de bestaande in?
Uitgaande van het werken met de Reg Elta
hebben wij toen een werkschema van de af-
delingstaken opgezet en dat als leidraad ge
nomen voor de marktverkenning. Zo'n schema
is niet zo'n ingewikkelde zaak. Het ene volgt
namelijk uit het andere. Maar het moet wel
gemaakt worden wil je de draad kunnen blijven
volgen. Volgens dat schema werken we thans.
Een indruk hiervan krijgt u nog middels een
praatje bij een plaatje.
Inleiding gehouden op 28 oktober 1977 in Utrecht
op het negende NGL-congres.
375
