1 i i I
I
J J I
I
i
g
g
_a
0
=i^n
f=m
I I
i
f==l H
_EfL
Fig. 14
oude gravure-
nieuwe graveerfilm met
lichtgevoelige laag
Fig. 14
1
I
I
f=q
vy
jI
1
x-I
h In
-I N
i i
M IN
1J
l
oude beeld, zwart ontwikkeld
Fig. 15
vervallen figuratie
vervallen figuratie
nieuwe figuratie potlood
Fig. 16
Fig. 16
opgelost met bleekwater
gegraveerde nieuwe lijnen
Fig 17
Fig- 17
r'
Fig. 19
Fig 20
Fig. 21
Fig. 22
fig. 18a: van het beeld uit fig. 17a, dus van
een combinatie van graveerwerk en zwart
lijnenwerk, wordt op direct-positieffilm een
compleet zwart beeld vervaardigd. Hoe dit
geschiedt werd boven reeds genoemd, met
verwijzing naar Geodesia, 11e jaargang nr.
7/8.
Een sterke vereenvoudiging dus van het proces
en ook een verbetering van de kwaliteit van het
Fig.. 18
gegraveerde nieuwe lijnen roude figuratie ingeetst
Fig. 18
eindprodukt. Even oppassen dat u bij het
graveren van de nieuwe lijnen dezelfde lijndikte
kiest als die van de oude lijnen. Doch die
restrictie gold vroeger ook.
Nieuwe technieken
Degenen onder u die zweren bij halogeenzilver-
films, kunnen het lezen van de volgende tekst
achterwegen laten.
Tegenwoordig zijn ook graveerlagen verkrijg
baar, waarop als lichtgevoelige laag een wash-
off-emulsie is aangebracht. En zelfs het eigen
handig aanbrengen van zo'n emulsie behoort
thans tot de mogelijkheden.
Het beeld van de oude figuratie wordt ook hier
door belichting en ontwikkeling overgebracht
in de wash-off-laag van de nieuwe graveerfilm.
Een belangrijk voordeel van wash-off is dat
ongewenste lijnen heel eenvoudig met een
vochtig gum kunnen worden verwijderd. Een
versnelling nog weer dus van het boven
beschreven verbeterde procédé.
De met de hand op te brengen emulsie opent
zoveel perspectieven, dat ik daarover graag in
een volgend nummer een „praatje" met u
maak.
ing. S. C. Hoos,
Meetkundige Dienst Rijkswaterstaat,
Delft.
262
