Reprochrome:
een primeur voor Nederland
Repro(w)aardigheden (3)
Door de komst van de Grootschalige Basiskaart
van Nederland is er grote behoefte ontstaan aan
de mogelijkheid om in meer dan één tint te kun
nen reproduceren. De Stichting NGL heeft daar
tijdens haar studiedagen van april en november
1978 uitgebreid aandacht aan besteed. In het
decembernummer van Geodesia hebt u kunnen
lezen welke mogelijkheden de reprografie ons
biedt.
Eén van die mogelijkheden wil ik hier graag nog
eens nader „belichten": het reproduceren op
polyester d.m.v. het door Agfa/Gevaert ont
wikkelde Reprochrome. Dit materiaal, dat in
testverkoop als primeur voor Nederland op de
markt wordt gebracht, biedt een zeer goede op
lossing voor de problemen waarvoor de gebrui
ker van de GBKN zich ziet geplaatst.
Alvorens de werking van het procédé nader te
omschrijven, verdient het misschien aanbeve
ling de gebruikerseisen nog eens in 't kort weer
te geven:
1. De gebruiker zou graag zijn gegevens (b.v.
een leidingenbestand) in zwart weergeven
op een lichter gekleurde topografie, zodat hij
lichtdrukken kan maken waarop een goed
onderscheid is te zien tussen topografie en
getekende leidingen.
2. Voorts wil hij graag de topografie aan de
achterzijde van de film, om beschadiging te
voorkomen tijdens het muteren (bijtekenen
en/of wegraderen) van de leidingen.
3. Tot slot wil hij een kopie kunnen maken,
waarop alleen de zwarte gegevens voor
komen en de andere gegevens zijn wegbe-
licht.
Op basis van deze eisen ontwikkelde Agfa/
Gevaert, in samenwerking met enkele grote
kaartvervaardigers, een nieuwe reproduktiefilm:
Reprochrome. Reprochrome is de naam voor
een geëmulsioneerde copyline-polyesterfilm.
De emulsie kan in elke gewenste kleur worden
geleverd of zelf worden aangebracht. Van fa-
briekswege wordt momenteel Reprochrome-
blauw op voorraad vervaardigd. De kleur blauw
kan probleemloos, vele „generaties" achter
een, worden gescheiden van in zwart gete
kende informatie, zonder verlies van details.
Het proces verloopt als volgt: Men neme een
vel copyline-polyester en een folie met de ge
wenste kleuremulsie. In het Agfa/Gevaert Re
prochrome 0700-overdrachtapparaat wordt de
emulsie aangebracht op de copyline-drager.
In het apparaat zorgt een mengsel van alcohol
en water voor hechting van de lichtgevoelige
kleuremulsie aan de drager. De dunne folie
wordt er afgetrokken en weggegooid. Vervol
gens belichten we ons vel Reprochrome in een
vacuumraam, in contact dus, door een negatief
(b.v. een negatief van de topografie) met ultra
violet licht. Tot slot activeren we het belichte
beeld in een bad met activator en spoelen de
rest van de kleuremulsie met water weg. Het
activeren en spoelen kan, sneller en handiger, in
b.v. de Copyline AP126 of de Rapimat-65 ont-
wikkelmachines.
Het eindresultaat is een positieve film waarvan
de lijnen de kleur hebben van de gekozen emul
sie. Op de andere zijde zou men nu met zwarte
inkt gegevens kunnen gaan intekenen. Ook
echter is het mogelijk een reeds bestaande figu
ratie aan die andere zijde in te copiëren, door
eerst weer een kleur- of zwarte emulsie aan te
brengen op de wijze zoals hierboven is om
schreven.
Het procédé biedt vanzelfsprekend ook nog de
mogelijkheid om een veelkleurenkaart te produ
ceren. Men brengt dan steeds, na het activeren,
spoelen en drogen van een inbelicht beeld, een
emulsie over de voorgaande kleur aan.
Het Reprochrome is te beschouwen als een
wash-off materiaal, waarvan de prettige voor
delen zo langzaam aan wel als bekend zijn te
veronderstellen: te verwerken bij daglicht en ge
makkelijk weg te gummen met vochtig gum.
Een aantrekkelijke toepassing is de volgende:
Breng een zwarte emulsie aan op een graveer-
film. Belicht daarop een gedeeltelijk verouderd
kaartbeeld in en activeer dit beeld. Teken en
graveer dan aanvullende gegevens in en gum
verouderde figuratielijnen weg. Plak met trans-
ferletters nieuwe benamingen bij. Vervaardig
tenslotte op direct-positieve film een positief
beeld van deze combinatie positief (zwart beeld
plus plakletters)/negatief (nieuwe gegraveerde
lijnen). De wijze waarop deze filmvervaardiging
tot stand komt is reeds eerder in dit tijdschrift
beschreven.
Ing. S. C. Hoos,
Meetkundige Dienst Rijkswaterstaat,
Delft.
