De redactie van Geodesia wenst u prettige feestdagen en een voorspoedig 1980 Ik noemde reeds de inhoudsbepaling, maar ook het tekenen van profielen en hoogtelijnenkaarte- ringen is mogelijk, uitgaande van een digitaal bestand met hoogte-informatie. De program matuur hiervoor is operationeel. Door het gebruik van Z-coördinaten zal het mogelijk zijn van drie-dimensionale situaties perspectieftekeningen te maken. Toepassingen hiervoor zijn te vinden bij de stadsontwikkeling en het landschapsontwerp. Deze drie-dimensio nale bestanden noemt men digitale terreinmo dellen (DTM's). Met behulp van perspectieftekeningen van het betrokken gebied, gezien vanuit verschillende standplaatsen, kan men de invloed van verande ringen in het landschap, bijvoorbeeld door de bouw van een flatgebouw, beoordelen. Door op het scherm die verandering te variëren kan men verschillende alternatieven snel met elkaar vergelijken, waarbij voor ieder alternatief het beeld vanuit verschillende standplaatsen door het IGS wordt opgebouwd. Ongetwijfeld zullen, naarmate in den lande meer interactief grafische systemen verschij nen, de toepassingsmogelijkheden van het pro- dukt digitaal fotogrammetrisch bestand groter worden, zeker indien een uitwisseling van be standen gaat plaatsvinden. De aanpassing van bestanden voor de verschillende systemen is daarbij geen beletsel zoals ik reeds opmerkte. Op dit moment kunnen bestanden uit ons Ap- plicon-systeem worden ingevoerd in een M&S- systeem en omgekeerd. Door uitwisseling en combinatie van bestanden zullen vele nu nog onbekende mogelijkheden worden gerealiseerd, waarbij het fotogrammetrische digitaal vervaar digde bestand als basis kan dienen en het IGS als manipulatie-apparaat. Ik wil nu in het kort de geschetste technische mogelijkheden van de combinatie IGS en digi taal bestand samenvatten. Algemeen hebben wij te maken met een tijdsbesparing en een kwaliteitsverhoging, vooral bij het inbrengen van naverkennings- gegevens. Door interactieve bijhouding wordt de levens duur van de digitale kaart verlengd. Dit voor deel bestaat niet bij een half-automatisch vervaardigde kaart. Nieuwe mogelijkheden zijn er voor het maken van selecties uit de kaartinhoud voor verschil lende kaartgebruikers en het uittekenen van diezelfde kaartgegevens op verschillende schalen. Voorts volgen er toepassingen uit de combi natie van de topografie met andere bestan den, zoals voor leidingenbeheer en andere vastgoedsystemen Tenslotte levert het gebruik van de Z-coördi- naat interessante mogelijkheden t.a.v. in- houdsbepalingen en drie-dimensionale pers pectivische beelden. Al resumerend geloof ik dat wanneer wij kijken naar het maatschappelijk nut, verkregen met digitale kaartering, het een nationaal belang is dat de voor de GBKN verantwoordelijke in stanties zodanige omstandigheden scheppen, dat vervaardiging van digitale kaartering wordt gestimuleerd. Wij zijn ervan overtuigd dat de nieuwe moge lijkheden die digitale kaartering biedt ruim schoots opwegen tegen de wat hogere aan- maakkosten. Die mogelijkheden liggen niet in de laatste plaats bij betere dienstverlening aan het publiek. Nieuwe taken zullen ontstaan, vervuld door mensen die gaan werken met de mogelijkheden, geschapen door de automatisering in de karto- grafie. Het is bepaald niet zo dat alleen maar taken wegvallen door automatisering; andere en vaak heel boeiende taken komen ervoor terug. Algemeen wordt dan ook erkend dat wij naar digitale kaartering toe moeten. Ik verwijs ter illustratie van deze gedachte naar het belang wekkende artikel Kadaster en Maatschappij van de heren Koen en Schipper en het rapport van de heren Huizinga en Plantinga over het gebruik van de GBKN in Friesland. Beide artikelen zijn te vinden in het septembernummer van Geo- desia. Tenslotte zou ik ervoor willen pleiten dat de beleidsbepalende instanties deze en vele an dere duidelijke signalen vertalen in concrete beleidslijnen, waarin digitale kaartering niet meer als een wenselijkheid op lange termijn wordt gezien, doch wordt aangewezen als een urgent instrument om het vastgoedbeheer in Nederland op korte termijn efficiënter te maken. Ik heb het hier over een nationale kostenpost van tussen de honderd en tweehonderd miljoen gulden. 450

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1979 | | pagina 14