operator de voorkomende tekentechnische
handelingen en wiskundige berekeningen laten
uitvoeren. Tevens kan hij ieder grafisch element
selecteren voor verdere verwerking, voor het
doorvoeren van wijzigingen of voor de afzon
derlijke of gecombineerde presentatie van ge
gevens op het beeldscherm of op de automa
tische tekentafel. De belangrijkste technische
voordelen van het interactief grafische werken
met een digitaal bestand zijn de nauwkeurigheid
en de flexibiliteit.
De nauwkeurigheid
De opgeslagen gegevens komen weer ter be
schikking in de vorm waarin ze zijn ingebracht.
Dat wil zeggen dat bij het kaarteren van terres-
trische metingen of bij het uitwerken van ma-
tenplannen op basis van maatvoering er een
digitaal model ontstaat op ware grootte. Men
zou kunnen zeggen op schaal 1:1.
Bij fotogrammetrische metingen, die met be
hulp van een band kunnen worden ingevoerd,
wordt de nauwkeurigheid natuurlijk in hoge
mate bepaald door de opnameschaal, maar ook
hier wordt het produkt nauwkeuriger omdat er
geen mechanische overbrengingen meer zijn
en een aantal menselijke copiëerhandelingen
wordt geëlimineerd.
Geschiedt de invoering via digitalisatie van be
staand kaartmateriaal, dan is de nauwkeurigheid
van dat materiaal bepalend. In alle gevallen
geschiedt de opslag van gegevens in coördina
ten en zo ook het copiëren en transporteren,
waardoor het bestand in de tijd niet in nauw
keurigheid achteruitgaat, omdat menselijke
copiëerfouten en slijtage van materiaal zijn
geëlimineerd.
Vooral voor de landmeetkundigen en construc
teurs is dit ruimtelijk model op ware grootte wel
bijzonder aantrekkelijk, omdat de vaste punten
en de meetlijnen exact worden opgeslagen als
ook de terrestrisch ingemeten harde topografie,
zoals de hoeken van gebouwen. Bij het uitvoe
ren van mutatiemetingen kan hiervan dan direct
gebruik worden gemaakt, wat een grote vrijheid
geeft in het terrein: vrije opstellingen en een
nauwkeurige aansluiting bij de verwerking. De
aansluiting geschiedt namelijk op basis van de
meet- en rekennauwkeurigheid, in plaats van de
kaarteernauwkeurigheid.
Bij het uitwerken van nieuwbouwplannen op
basis van door stedebouwkundigen en architec
ten toegeleverde maten, ontstaat ook een digi
taal model op ware grootte, met als gevolg dat
iedere gewenste maat, hoek en oppervlakte
exact kan worden afgelezen. Bij het voorberei
den van uitzettingen kunnen de hoeken en af
standen dan ook direct worden afgelezen en in
tekeningen en lijsten worden vastgelegd, terwijl
van ieder gewenst opstelpunt gebruik kan wor
den gemaakt.
De flexibiliteit
Bij een intelligent digitaal bestand kan de ge
bruiker de opgeslagen informatie naar behoefte
oproepen, afzonderlijk of gecombineerd, zodat
iedere gewenste kaart of tekening kan worden
samengesteld. De keuze van vorm en schaal is
vrij, terwijl er ook qua dikte of symbool van
meerdere lijntypen gebruik kan worden ge
maakt. Wordt er in een uniform coördinaten
stelsel gewerkt, dan is er ook de mogelijkheid
van uitwisselbaarheid tussen bedrijven. Het di
gitale gegeven is ook geschikt om direct te
worden gebruikt voor het uitvoeren van bereke
ningen, zoals lijnindeling bij het kaarteren of
automatische dimensionering bij het maken van
uitvoeringstekeningen.
Een ander facet van flexibiliteit ligt in de moge
gelijkheid om aan het digitale gegeven admi
nistratieve kenmerken te verbinden, waardoor
complexe relatiepatronen kunnen worden be
studeerd en waarbij de computer wordt gebruikt
voor het selecteren, ordenen en combineren
van massagegevens. Voor Fugro is deze flexibi
liteit van het grootste belang, omdat al onze
opdrachtgevers hun eigen specifieke wensen
hebben op het gebied van gegevensclassificatie,
datastructuur, kaart-layout en samenstelling etc.
Het combineren van grafische en
administratieve gegevens
De grafische voorstelling geeft slechts een ge
deeltelijk inzicht in het object. Om een compleet
inzicht te krijgen zijn nog administratieve gege
vens nodig, zoals bij een gebouw het type, het
adres, de oppervlakte, de eigenaar, de bewoner
etc.
Juist bij de beheer- en planningsystemen t.b.v.
het grondgebruik en de nutsvoorzieningen is er
behoefte aan deze gecombineerde informatie.
Bij dit type interactief grafische systeem kunnen
administratieve gegevens worden gekoppeld
aan grafische voorstellingen. Zoals we al heb
ben gezien wordt een apart administratief be
stand aangelegd, waarin 4096 verschillende
typen objecten kunnen worden opgeslagen.
Aan het object, ook wel item genoemd, worden
de specifieke kenmerken gehangen. Hiervoor
zijn ca. 1000 letters en getallen beschikbaar,
wat in de praktijk neerkomt op 20 tot 40 objec-
kenmerken.
Door deze relatie tussen grafische en admi
nistratieve gegevens wordt het interactief grafi-
459
