De organisatie
Zie fig. 1. Met de voorbereiding en de uitvoering van
de herinrichting is de Herinrichtingscommissie belast,
bestaande uit 31 gewone leden en 29 adviserende le
den. De Herinrichtingscommissie is benoemd door de
minister van Landbouw en de minister van Volkshuis
vesting en Ruimtelijke Ordening. De leden vertegen
woordigen de provinciale besturen van Groningen en
Drenthe, de gemeentebesturen, de landbouw, de
waterschappen, de Kamers van Koophandel, de vak
beweging, de milieu-organisaties en het opbouw
werk.
Ter ondersteuning van de werkzaamheden van de
Herinrichtingscommissie zijn thans een drietal sub
commissies gevormd, respectievelijk voor Agrarische
Zaken, Infrastructuur en Sociaal-Culturele Zaken.
De vergaderingen van alle commissies zijn openbaar
en worden op verschillende plaatsen in het herinrich-
tingsgebied gehouden. Besloten is dat het centraal
secretariaat, waarin opgenomen een secretaris, een
plaatsvervangend secretaris en een aantal coördina
toren voor de begeleiding van één of meer onderdelen
van de herinrichting, in het excentrisch gelegen Ter
Apel zal worden gevestigd. Aan de Herinrichtings
commissie worden een ingenieur van het Kadaster en
één of meer plaatsvervangers toegevoegd; een ana
loge situatie als bij de ruilverkaveling.
De Arrondissementsrechtbanken in Groningen en
Assen zullen één of meer rechter-commissarissen be
noemen. Dezen en de rechtbanken zullen in de herin
richting een zelfde rol spelen als bij de ruilverkaveling.
Volledigheidshalve zij hier reeds vermeld dat de presi
dent van de Arrondissementsrechtbank te Groningen
voor elk deelgebied met stadsrechten van rechts
personen een schattingscommissie benoemt, ten
einde de verkoopwaarde van de onroerende goederen
van deze rechtspersonen vast te stellen. Deze ver
koopwaarde speelt een essentiële rol bij de financiële
afwikkeling van de liquidatie van de stadsmeierrech-
ten.
De uitvoering van de herinrichting vergt dat het ge
bied, totaal groot 130.000 ha, wordt verdeeld in deel
gebieden. Voor deze deelgebieden zullen door Gede
puteerde Staten op voordracht van de Herinrichtings
commissie deelgebiedscommissies worden benoemd,
bestaande uit maximaal 11 leden. Door de Herinrich
tingscommissie kunnen zaken betreffende de herin
richting binnen het deelgebied, zoals de voorbereiding
en de uitvoering van de herinrichtingsplannen en de
leiding in de te herverkavelen gebieden, aan de deel
gebiedscommissie worden opgedragen onder door de
Herinrichtingscommissie te stellen voorwaarden. De
Herinrichtingscommissie coördineert de werkzaam
heden van de verschillende deelgebiedscommissies.
De meeste deelgebieden zullen een bureau van uit
voering voor de begeleiding van die uitvoering krijgen.
De daarin samenwerkende diensten en instellingen
zullen in overleg met de provinciale besturen worden
aangewezen. In een tweetal gebieden (de Pekela's en
de Kanaalstreek) is inzake de samenstelling van de
deelgebiedscommissies een aanzet gemaakt. De deel
gebiedscommissies hebben de mogelijkheid voor
ieder herverkavelingsblok een blokcommissie te be
noemen. Deze hebben ten behoeve van de herver
kaveling een adviserende taak.
Tenslotte zij nog de rol van de Centrale Cultuurtech
nische Commissie (CCC) en de Rijks Planologische
GEODESIA 80
Commissie (RPC) vermeld. De CCC toetst zowel het
programma als de herinrichtingsplannen aan het
landelijk beleid en heeft bij de herverkaveling een
zelfde taak als in de ruilverkaveling. De RPC toetst
het programma aan het landelijk planologisch beleid.
Het herinrichtingsprogramma
De Herinrichtingscommissie stelt voor het gehele her-
inrichtingsgebied een voorontwerp van een herinrich
tingsprogramma op. Dit programma geeft de uit
gangspunten aan voor de herinrichting, zoals deze in
de doelstelling zijn aangeduid. Voorts zal het herin
richtingsprogramma een indeling van het herinrich-
tingsgebied in deelgebieden inhouden, een omschrij
ving van de voor de verwezenlijking van de herin
richting aan te wenden middelen en tenslotte de uit
gangspunten voor een verdeling van de kosten van de
herinrichting.
Het herinrichtingsprogramma zal worden getoetst aan
de streekplannen. In 1978 is door Provinciale Staten
van Groningen voor de provincie het streekplan vast
gesteld, terwijl thans door Gedeputeerde Staten van
Drenthe het streekplan Oost- en Zuidoost-Drenthe in
ontwerp is vastgesteld.
Het herinrichtingsgebied zal zeven deelgebieden ken
nen (zie fig. 2):
deelgebied Oude Veenkoloniën (ca. 20.000 ha);
deelgebied de Pekela's (ca. 6000 ha);
deelgebied Kanaalstreek (ca. 19.500 ha);
deelgebied Emmen (ca. 19.000 ha);
deelgebied Westerwolde (ca. 27.000 ha);
deelgebied Oldambt (ca. 35.000 ha);
deelgebied Nieuwlande (ca. 3000 ha).
De verdeling is primair gebaseerd op de ligging van de
verzorgingskernen, maar anderzijds op het landschap
pelijk karakter van het gebied.
Naar verwachting zullen de minister van Landbouw
en Visserij en de minister van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening medio 1981 het herinrichtings
programma vaststellen. In het concept-voorontwerp
herinrichtingsprogramma, zoals het programma thans
heet, zijn de kosten van de herinrichting geraamd op
ongeveer 2.9 miljard gulden.
Een advies door de Natuur Wetenschappelijke Com
missie (NWC-advies) is reeds voor het gehele gebied
uitgebracht. Dit advies heeft een globale strekking.
Voor de deelgebieden zullen t.z.t. gedetailleerde ad
viezen worden uitgebracht.
In overeenstemming met een besluit van de voorbe
reidingscommissie is in het NWC-advies aangegeven,
dat de veenkoloniale wijken (de z.g. plaatswijken) ge
handhaafd dienen te blijven. Deze zullen primair een
waterbeheersingsfunctie krijgen, maar evenzeer een
natuur-wetenschappelijke functie. Problematisch is
het toekomstig beheer en onderhoud van de wijken.
De wet schrijft een uitgebreide inspraakprocedure
voor (zie fig. 3), die overigens in zijn huidige vorm bij
amendement in de wet is gekomen. Na deze inspraak
periode stelt de Herinrichtingscommissie het vooront
werpprogramma vast en zendt het naar de CCC. Deze
commissie verzendt het voorontwerp met advies naar
Gedeputeerde Staten van Groningen en Drenthe, die
het ter inzage leggen. Bezwaren tegen het vooront
werpprogramma kunnen worden ingediend bij Provin
ciale Staten, omdat deze ook de streekplannen heb
ben vastgesteld.
55
