lets over het gebruik van de HRD-1
laserdisplay en -plotter
bij de Meetkundige Dienst
r
door A. M. den Boer, landmeetkundig hoofdambtenaar bij de Meetkundige
Dienst van de Rijkswaterstaat.
1. Inleiding
In het februarinummer 1977 van dit tijdschrift (19e
jaargang, p. 39-42) is een eerste kennismaking met de
HRD-1 laserdisplay en -plotter gepubliceerd, dit be
trekkelijk kort na de installatie van dit interactief gra
fische systeem bij de Meetkundige Dienst van de
Rijkswaterstaat. Beschreven werd de werking van de
hardware (apparatuur), terwijl ook enkele opmer
kingen werden gemaakt over het toepassingsgebied.
Het tekensysteem verschaft twee soorten beelden,
namelijk een tijdelijk beeld op een scherm (100 x 70
cm) en een meer permanent beeld op een A6-diazo-
filmpje (10,5 x 14,8 cm). Met de informatie op het
beeldscherm is interactie mogelijk met behulp van een
minicomputer (PDP 11/45). De huidige configuratie is
schematisch weergegeven in figuur 1
De ontwikkeling van de benodigde software (pro
grammatuur) en de opleiding van operateurs nam
geruime tijd in beslag. Inmiddels vindt echter reeds
enkele jaren voor het fotogrammetrisch digitaal kaar
teren een produktiematige verwerking plaats. Ook is
programmatuur voor verwerking van gegevens uit
zelf-registrerende terreinapparatuur gereed om in pro-
duktie te worden genomen.
2. De software
Tezamen met de bovengenoemde apparatuur is door
de fabrikant het DEC-besturingssysteem en een hoe
veelheid basisprogrammatuur geleverd, waardoor de
elementaire interactieve handelingen via de laser
display kunnen worden verricht. Door samenwerking
van Rijkswaterstaat en Laser-scan Laboratories Ltd. is
een kartografisch programmapakket tot stand geko-
ponsband
lezer
DEC writers
HP 9825
PDP 11/45
HRD-1
magneet
ponsband
oonser
magneet
magneet
schijf
P 1400/uriivac
Fig. 1. Hardware configuratie.
Fig. 2. Het SOLADI-systeem.
men. Dit programmasysteem, schematisch weerge
geven in figuur 2, heet SOLADI (SOftware LAser
Display) en bestaat uit drie onderdelen
1. Het programma SOLADI 02, voor conversie en
controle van verschillende vormen van invoer naar
een bepaalde standaardvorm (standaarddataset).
Behalve gedigitaliseerde gegevens, bijvoorbeeld
afkomstig uit de fotogrammetrie, is ook de invoer-
mogelijkheid van magneetbanden voor de Cal
Comp tekenautomaat aanwezig. Hierdoor is een
quick-look" faciliteit geschapen en een uitwijk
mogelijkheid voor de bestaande tekenapparatuur.
De andere deelsystemen maken gebruik van deze
standaarddataset en het resultaat van deze deel-
ligitaliseerde
gegevens
standaard
dataset
blad
gegevens
commando 's
bladteken
programma
SOLADI 04
editing-
programma
SOLADI 03
blad
tekening
(diazofilm)
CalComp
7500
CalComp
7500
CalComp
1136
model
tekening
(diazofilm)
conversie-
programma
SOLADI 02
106
GEODESIA 80
