publikaties
RIJKSCOMMISSIE VOOR GEODESIE
In de „groene" serie van de Rijkscommissie voor
Geodesie zijn onlangs twee publikaties verschenen:
„De Tweede Nauwkeurigheidswaterpassing van
Nederland, 1926-1940", door A. Waalewijn.
Het rapport (165 pagina's) doet verslag van de tweede
nauwkeurigheidswaterpassing voor wat betreft haar
voorgeschiedenis, het gebruikte instrumentarium, de
gevolgde meetmethoden en de uitwerking van de
waarnemingen (reductie, vereffening en analyse). Een
uitgebreide staat van waarnemingen en uitkomsten is
aan de publikatie toegevoegd.
„The Centenary of the Netherlands Geodetic
Commission", door N. van der Schraaf (redac
teur).
Het rapport (228 pagina's) bevat drie delen:
Deel I geeft een verslag van de bijeenkomst op 15
maart 1979 ter herdenking van het 100-jarig bestaan
van de Rijkscommissie voor Geodesie. Dit deel bevat
niet alleen de toespraken van prof. ir. G. J. Bruins
(president van de Commissie) en prof. dr. T. J.
Kukkamaki (president of the International Association
of Geodesy), maar ook de lezingen door prof. P.
Melchior („Interrelationship between geodesy, geo
physics and astronomy"), prof. L. Aardoom („Se
lected topics in satellite geodynamics") en prof. A.
Bjerhammar („Mathematical ties between different
fields in geodesy and geophysics").
In deel II beschrijft de heer N. van der Schraaf (ad
junct-secretaris van de Commissie) de historie van de
Nederlandse Rijkscommissie voor Geodesie. De ge
schiedenis wordt aan de hand van de verschillende
soorten metingen, die door of onder auspiciën van de
Commissie zijn verricht, behandeld.
In deel III zijn een dertiental artikelen van leden en
oud-leden van de Commissie opgenomen. Bepaalde
wetenschappelijke aspecten van de geodesie, toepas
singen door de verschillende overheidsdiensten als
mede aanverwante wetenschapsgebieden komen in
deze artikelen aan bod.
COMPUTER-ASSISTED CARTOGRAPHY
International Cartographic Association, Commission
III, Computer-assisted cartography; Papers presented
at the Seminar, 6-11 November 1978.
ISBN 90 70310 02 3; 15 x 22,5 cm, 346 bladzijden plus
drie (kaart)bijlagen in kleur.
De Internationale Kartografische Vereniging (Interna
tional Cartographic Association, of ICA"), bestrijkt
een breed scala van werkzaamheden. Dat is, net als
bij de andere internationale organisaties op ons vak
gebied (FIG, ISP), over een aantal commissies en
werkgroepen verdeeld. Via die organen ontplooien
zich de activiteiten van de ICA. Ze zijn grotendeels
een Westerse aangelegenheid.
Maar ook in de ontwikkelingslanden van de z.g.
„Derde Wereld" is men zich van het belang der karto-
grafie bewust. De ICA ziet dan ook verbreiding van
kartografische kennis in die landen mede als haar
taak. In 1976 besloot zij daarom een „Kartografisch
Seminar" te organiseren in zo'n land. En wel in het
land dat als eerste staat uit Zwart Afrika volwaardig
ICA-lid werd. Dat land is Kenya. Als onderwerp voor
NGT GEODESIA 80
dat Seminar koos men „Computer-Assisted Carto
graphy". Dat is het werkterrein van Commission III
der ICA. Intensief overleg tussen drie „activiteits-
punten" van de ICA leidde tot verwerkelijking van dat
plan. Die drie punten waren: Enschede, Menlo Park
(bij San Francisco) en Nairobi, de hoofdstad van
Kenya. In Enschede woont prof. Ormeling, de presi
dent van de ICA. In Menlo Park werkt Dean T. Edson,
voorzitter van Commissie III der Vereniging. En in
Nairobi zetelt Raphael Ornondi, „Director of Surveys
of Kenya" en leider van het organiserend comité van
het Seminar. Prof. Ormeling spreekt niet ten onrechte
van een „boldriehoek van activiteiten".
Een tweede (bol)driehoek van medewerking werd ge
vormd door een drietal „steunpunten". Dat waren
Parijs, Algiers en Stockholm. Parijs is de zetel van de
Unesco. Deze steunde het plan enthousiast. Zo stelde
zij de voorzitter van de ICA in staat een verkennings
reis naar Kenya te maken. Ook stelde zij fondsen be
schikbaar voor een simultaanvertalingsinstallatie (En-
gels-Frans) gedurende het Seminar. Algiers is de
zetel van de „African Association of Cartography"
(AAC). De AAC steunde het Seminar moreel en
maakte het onder haar leden bekend. De Zweedse
regering te Stockholm ten slotte stelde fondsen be
schikbaar voor het overvliegen van een complete
automatische tekenuitrusting naar Kenya, met tech
nici, voor demonstratiedoeleinden. „The first auto
matic plotter on display in Africa", zoals prof. Orme
ling niet zonder trots vaststelde.
Een twaalftal kartografische deskundigen vormden
een „task-force", die in november 1978 naar Nairobi
vloog om daar hun kijk te geven op het gebruik en de
toepassing van de computer in hun vak. Die twaalf
experts kwamen uit acht verschillende landen (allen
lid van de ICA), t.w. twee uit (West)-Duitsland, één
uit Engeland, één uit Frankrijk, één uit Israël, één uit
Polen, twee uit Spanje, drie uit de Verenigde Staten
en één uit Zwitserland. Ir. van Zuylen van de Topo
grafische Dienst en het ITC verzorgde, als dertiende
spreker, de algemene inleiding tot het Seminar. In het
geheel droegen de inleiders 26 lezingen voor. Elk daar
van duurde ongeveer een half uur. Ze waren goed op
elkaar afgestemd, zodat elke volgende op de voor
gaande voort kon bouwen met een minimum aan
„overlapping".
124 deelnemers, die de 36 kartografische instellingen
afkomstig uit vijftien Engels- of Frans-sprekende Afri
kaanse landen vertegenwoordigden, woonden het
„Seminar" bij. Ze werden gedurende vijf dagen ver
gast op gemiddeld vijf voordrachten per dag, elk van
hoge kwaliteit en boordevol geconcentreerde „know
how". Geen wonder dat aan het eind van het Seminar
het voorstel te berde werd gebracht de gehouden
voordrachten te publiceren. Men kon ze dan nog eens
rustig nalezen en er later nog eens op teruggrijpen.
Ir. van Zuylen zegde toe als „Editor" (redacteur) op te
zullen treden. Een secretaresse van het ITC nam het
typewerk op zich. Twee andere ITC-stafleden fun
geerden als „co-editor" en „corrector". Het resultaat
is gepubliceerd in de in hoofde dezes beschreven
vorm.
Ofschoon de inhoud natuurlijk in de eerste plaats be
doeld is voor de deelnemers, zijn de behandelde
onderwerpen van zo algemene aard, dat ze ook ande
ren zullen interesseren. Dat is ook de reden waarom
199
